کتاب سلفژ مهارت های بینایی و آوازی حمیدرضا دیبازر

فهرست مطالب  کتاب سلفژ مهارت های بینایی و آوازی

سرآغاز

پیشگفتار

1. جهان های موازی موسیقی
2. مروری بر ایده ی مثلث بینایی- ذهنی- شنوایی
3. به عنوان یک سند تاریخی
4. راجع به شیوه ی نگارش واژگان تخصصی
5. سپاسگزاری

مقدمه

1. آیا طراحی روشی نوین برای آموزش سُلفِژ ضروری است؟
2. اوضاع خوب در آموزش موسیقی چیست؟
3. چرا تألیف؟
4. چرا گردآوری؟
5. چرا بازنویسی؟
6. مروری بر مطالب فصل های کتاب

ریتم خوانی

• الگوهای ریتم معادل دو ضرب در میزان های ساده
• الگوهای ریتم معادل سه ضرب در میزان های ساده
• خط های ریتم ساده بدون سکوت 1
• خط های ریتم ساده با سکوت 1
• خط های ریتم ساده بدون سکوت 2
• خط های ریتم ترکیبی بدون سکوت 2
• خط های ریتم ترکیبی بدون سکوت 1
• خط های ریتم ترکیبی با سکوت 1
• درباره ی میزان های لَنگ
• خط های ریتم لَنگِ دوضربی 8/5 و سه ضربی 8/7 بدون سکوت
• خط های ریتم لَنگِ دوضربی 8/5 و سه ضربی 8/7 با سکوت
• خطِ ریتم ساده ی بدون سکوت 3
• خطِ ریتم ساده ی با سکوت 3
• خطِ ریتم ترکیبی بدون سکوت 2
• خطِ ریتم ترکیبی با سکوت 2
• الگوهای ریتم معادل یک ضرب
• الگوهای ریتم معادل دو ضرب
• مروری بر میزان نماهای ساده، ترکیبی و لَنگ
• نت خوانی پارلاتی (بر اساس پُتزُلی 1151)
• نت خوانی در کلید سُل و فا
• توضیح درباره ی انواع ضرب زدن
• ترکیب گام، فواصل متصل و منفصل با ریتم

بخش اول: تمرین های مربوط به گام دو ماژور

1. با الگوهای ثابت ریتم
2. گام گذاری روی خطِ ریتم
3. فعالیت های منظم بر اساس نُت های گام دو ماژُور

بخش دوم: تمرین های مربوط به حرکاتِ متصل در دوماژُور

1. با الگوهای ثابت ریتم
2. خطِ ریتم

بخش سوم: تمرین های مربوط به حرکاتِ متصل و منفصل بالا و پایین رونده و در ماژُور

1. با الگوهای ثابت ریتم
2. خطِ ریتم

مِلُودی خوانی (بر اساس سایت سینگینگ)

بخش اول: ملودی ها

بخش دوم: ملودی های برگرفته شده از آثار کلاسیک

بخش سوم: خواندن و نواختن

درباره ی داینامیک

منابع

حمیدرضا دیبازر

 

سراغاز کتاب سلفژ مهارت های بینایی و آوازی حمیدرضا دیبازر

انسان همواره بر روی زمین با موقعیت های گوناگونی مواجه بوده و هست که در هر دوره نسبت به ابزاری که در اختیار داشته با اهداف متفاوت، انواع هنر را با کارکرد های متنوع، متناسب با نیاز خود ابداع و خلق کرده است.

از دیر باز موسیقی در آوازهای انفرادی و جمعی، گاه با همراهی ساز و گاه بدون همراهی آن تجلی یافته، در پیوند با آیین های خاص شکل گرفته، صیقل خورده و توسعه یافته است.

گنجینه ی موسیقی، جهت حفظ کارآمدی اجتماعی خود، پیوسته در حال غنی تر شدن بوده است و این ضرورت ثبت آن جهت حفظ بخشی از فرهنگ یک قوم، با اهداف انتقال به نسل های آینده برای خود شناسی و هویت یابی را به آرمانی بس مهیم تبدیل کرده است.

این فرایند، به نوعی ساختار آموزش موسیقی را در طی تاریخ رقم زده و به زایش و باز تولید همیشگی آن منجر شده است.

پدیده ی موسیقی، فارغ از هر نوع شیوه ی آموزشی، تاکنون تن به ثبت دقیق خود نداده و در گذار تاریخی، انسان برای انتقال جزییات آن، با چالش هایی مواجه شده که به نوعی ردیابی نمونه ی اصلی را نا ممکن ساخته است.

امروزه حتا با وجود امکانات ضبط صدا و تصویر یک رخداد موسیقایی، از جمله نوازندگی یک موسیقی دان بومی در گوشه ای از جهان به دور از شهر و زندگی شهری در کنج چادری یا اجرای یم اثر با ارکستر سمفنیک همراه با گروه کر و چندین تک خوان در سالنی با ابعاد بزرگ و حضور چند هزار مخاطب، اگر همان اثر بی درنگ توسط همان مجریان و در همان موقعیت، دوباره اجرا شود، با وجود شباهت های فراوان دارای تفاوت های بارز با اجرای قبلی است.

از دیگر تلاش های انسان در این راستا، سعی در مکتوب کردن موسیقی است که از حدود قرن دهم میلادی در اروپا آغاز شده است. هرچند تا به امروز هدف ثبت دقیق جزییات بیشتر منجر به توسعه، اصلاح و ابداع علامت ها و شیوه های جدید شده، ولی هنوز بخشی از موسیقی دست کم تاکنون، غیر قابل ثبت باقی مانده است.

یافته های انسان همواره از سرزمینی به سرزمینی دیگر در گذار هستند. این که چگونه پدیده ای در اقلیمی به وجود می آید و شکل می گیرد و در اقلیمی دیگر نه، یکی از سوال های بنیادی است؛ اما شاید از آن مهم تر چرایی به وجود آمدن احساس نیاز به وارد کردن پدیده ای است که تاکنون در اقلیم وارد کننده، تولید نشده است و البته پس از ورود، گاه به درستی و گاه نادرست درک می شود و از آن استفاده می شود.

اگر بپنداریم نسبتی وجود دارد بین ویژگی های جغرافیایی یک سرزمین و آن چه از آن می روید، و نیز بپذیریم جابه جایی روییده های یک خاک به جغرافیایی دیگر گونه، تاثیری بر شیوه ی رشد و باردهی از خاک برامده ی جابه جا شده، دارد؛ چگونه است که میوه ای پربار هم چون موسیقی می تواند با تغیر اقلیمش دوام یابد و زایا ماند؟

از شگفتی های موسیقی این فرزند آسمانی که ریشه ای بس عمیق در زمین دارد این است که در گذر خود به سرزمین های مختلف، در پی هم نشینی با فرهنگ میزبان بر آن تاثیر گذاشته و خود نیز متاثر از آن دیچار تغیراتی شده که دگرگونی، دوام و ماندگاری آن را موجب می شود.

اما موسیقی برای مهاجرت موثر خود شروطی دارد. بررسی تمام شروط او در این سرآغاز نمی گنجد، اما ذکر این نکته ضروری است که بدون تلاش برای درک این شروط که شاید از اصلی ترین آن ها، آموزش با هدف پرورش است، اختلالی بنیادی در نظام آموزش، فرآیند یادگیری و فراگیری موسیقی ایجاد خواهد شد.

به نظر می رسد گوش سپردن به اصواتی که با تنوع شگفت شان، موسیقی نامیده شده اند، بتواند زمینه ای مناسب برای گشودن رازهای همدم قدیمی انسان، موسیقی ایجاد کند.

January 27,2018

7 دی، 1397

(روز تولد متزارت)

 

پیش گفتار کتاب سلفژ مهارت های بینایی و آوازی حمیدرضا دیبازر

1. جهان های موازی موسیقی

اگر آغاز مواجهه ی اهالی موسیقی ایران با دستاورد های نظری و علمی اهالی موسیقی در اروپا را دوره ی زندگی علینقی وزیری بدانیم، با توجه به تفاوت رویکرد عرفی موسیقی دان ایرانی در آن دوره، و تفاوت های ساختاری آن با نگرش موسیقی دان اروپایی در اوایل قرن بیستم، پیوسته در ایران سوالاتی از این دست درباره ی چگونگی شیوه ی آموزش موسیقی به نواموزان، حتا تا به امروز در میان بوده و هست:

• شیوه ی مناسب برای ثبت و انتقال میراث موسیقی ایرانی چیست؟
• آیا ضرورتی برا ی استفاده از شیوه ی نت نگاری موسیقی کلاسیک غربی برای ثبت آثار ایرانی وجود دارد؟
• آیا فراگیری سلفژ برای اهالی موسیقی ایرانی الزامی است؟
• آیا لازم است هنرجوی موسیقی فارغ از نوع موسیقی ای که در حال یادگیری ان است، سلفژ را فرا گیرد؟

و البته هم چنان می توان بر تعداد این سوالات افزود. اما چند نکته:

1. دو روش شاخص برای آموزش موسیقی در ایران رایج است: شفاهی (سینه به سینه) و کتبی.
2. استقلال این دو شیوه، تفاوت مسیر آموزشی و خروجی آنها، تفکیک آگاهانه ی این دو شیوه را، با رعایت شان هر کدام، ضروری می کند.
3. سلفژ اگر درست آموزانده شود، می تواند زمینه ای برای مطالعه، اجرا، خلق و نگارش موسیقی مکتوب ایجاد کند.

و چند پرسش:

• چه نسبتی وجود دارد میان نوع موسیقی و شیوه ی آموزش آن؟
• ملاک سنجش کار آمدی یک شیوه ی آموزشی چیست؟
• چه عواملی می تواند باعث بهبود شیوه های آموزش موسیقی بشود؟
• آیا متناسب با تغییر و تحولات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، تکنلژیک و … در یک جامعه ضرورتی برای بازبینی منبع موجود و ایجاد تغیراتی در آنها وجود دارد یا خیر؟

و …

اگر نوعی از سواد موسیقی را توان روخوانی موسیقی مکتوب بدانیم،

اگر نوعی از سواد موسیقی را توان روخوانی موسیقی مکتوب بدانیم، با رعایت انصاف، هر نوع از موسیقی، با توجه به ویژگی های خاص خودش، دارای سواد مخصوص و مربوط به خود برای یادگیری، خلق و اجرا است.

بنابراین موارد، نگارنده، با احترام به جهان های موازی موسیقی و دستاورد های ارزشمند و گوناگون شان، و نیز باور تفاوت آن ها در عین داشتن اشتراکاتی در مختصات موسیقایی، از جمله:

ریتم، فواصل، فرم و …، سلفژ مقدماتی را تلاش در انتقال سواد موسیقی کلاسیک (یعنی ایجاد توان روخوانی و نگارش نت از آغاز دوره ی بارک تا بخشی از سنت موسیقی کلاسیک که تا به حال هم به زندگی خود ادامه داده است) به عنوان یکی از جهان های موجود در جهان های موازی موسیقی، در قالب میزان های ساده، ترکیبی و لنگ و بر اساس مدهای ماژر و مینر، می داند.

2 . مروری بر ایده ی مثلث بینایی – ذهنی – شنوایی

ایده ی مثلث بینایی – ذهنی – شنوایی در دهه شصت توسط آقای شریف لطفی در جامعه ی موسیقی کشور مطرح شد. در سرآغاز کتاب روش نوین مبانی اجرای موسیقی در این باره آمده است:

در مسیر فراگیری مبانی اجرای موسیقی، نخست شنوایی تقلیدی فراگیرنده برای {…} تقلید اصوات الگوهای ریتم و اصوات موسیقایی به کارگرفته می شود و پس از این {مرحله در فرآیند آموزش موسیقی} به کار گیری دو حس بینایی و شنوایی، {با هدف} پرورش نیروی ذهنی {هنرجوی موسیقی} همواره [مورد]  تاکید [است].

[در آموزش علمی موسیقی،] ترتیب جداگانه و مرتبط باهم [توانایی های] بینایی (روخوانی)، ذهنی (بداهه پردازی) و شنوایی ادراکی (دیکته ی موسیقی) [هنرجو] پیش از آن که […] به [یادگیری] ساز مشغول شود و نیز در طی [فراگیری نوازندگی و خوانندگی]، ضروری و اجتناب ناپذیر [است]. مجموعه مطالب اشاره شده را می توان به شکل مثلث زیر تجسم نمود.

تعمق درباره ی این میراث ارزشمند و تلاش برای درک امکانات باالقوه ی آن می توان زمینه ای برای ایجاد چشم اندازی نوین در آموزش موسیقی با اهداف جدید را فراهم کند.

در این راستا لذت از نوازندگی و خوانندگی، می تواند به لذت از کسب مهارت های مکمل نوازندگی و خوانندگی از جمله نت خوانی (پارلاتی و کارنتاتی) درست، بداهه پردازی (سازی، آوازی و سازی آوازی) اصولی و دیکته ی موسیقی (تک صدایی، چند صدایی، تنال، مدال، و آتنال) نیز توسعه یابد که خود زمینه ساز بهتر خواندن و نواختن است.

این رویکرد می تواند بستری برای اجتناب از اجرای تک بعدی موسیقی و خروج از محرومیت نسبت به درک زوایای گوناگون آن را ایجاد کند.

3 . به عنوان یک سند تاریخی

از زمان تاسیس هنرستان های موسیقی، عناوین درس های موسیقی با وجود شرح درس مکتوب، فاقد منبع (کتاب درسی) مشخص برای تدریس بوده اند.

یعنی با تغییر مدرس، با توجه به آموخته ها و سلیقه ی او، کتاب (منبع درسی) نیز تغیر می کرده است. این موضوع درعین حال که می تواند نکات مثبتی به همرا داشته باشد.

به دور از هرگونه تعارف، نشان از عدم توافق مدرسین یک عنوان درسی بر سر یک منبع دارد، و یا این نکته که فرصت و بستری مناسب در جهت گفت و شنود و هم فکری در حدود یک قرن گذشته برای مدرسین محترم هنرستانی و دانشگاهی ایجاد نشده بوده است تا داشته های خود را هم در میان بگذارندو در منبعی مورد توافق، مکتوب کنند.

البته خوشبختانه در دهه ی اخیر فعالیتی ارزشمند در مقطع هنرستان برای ایجاد منابع حاصل از هم فکری جمعی از موسیقی دانان ایرانی انجام گرفته است.

در دوره ای که ریاست دانشکده ی موسیقی را عهده دار بودم، تلاش شد تا شرایط مطلوب در جهت هم نشینی های تخصصی، که بتواند منجر به ایجاد منابع نوین برای تدریس واحد های تخصصی موسیقی در دانشگاه شود، ایجاد شود.

با همت همکاران عزیز، این جریان آغاز شده و خوشبختانه در دوره ریاست بعدی دانشکده، دوست و همکار گرامی آقای داکتر حمید عسکری، نیز ادامه یافته است.

این کتاب حاصل توفق اعضاء محترم شورای سلفژ دانشکده ی موسیقی دانشگاه هنر، خانم پریچهر خواجه و آقایان داکتر علی باستانی نژاد، مهدی قاسیمی، فرشاد شیخی، داوود جعفری و احسان ذبیحی فر معاون محترم آموزش دانشکده بر شیوه ی پیشنهادی اینجانب پذیرفتن آن به عنوان کتاب درس (واحد) سلفژ (سرایش) است.

در این شورا توافق شده است که منبع برای این واحد (سیلابس) ثابت باشد، و شیوه ی هر مدرس در تدریس آن آزاد باشد. از صبوری و حضور موثر و فعال عزیزان سپاسگزارم.

4 . راجع به شیوه ی نگارش واژگان تخصصی

ایده ی نوع خاصی از نگارش واژگان تخصصی موسیقی برای اولین بار به طور رسمی در پایان نامه ی کارشناسی مولف در سال 1376 مطرح شد.

در این نوع نگارش فرض بر این است که خواننده ی متن پیش زمینه ای در مورد موضوع ندارد و از این رو از امکانات موجود در نگارش زبان فارسی به گونه ای استفاده شده که کلمات تخصصی تا حد امکان همان گونه که در زبان مبدا گفته می شوند.

البته این موضوع به معنای نادیده گرفتن گویش کلمه در میان متخصصان موسیقی در ایران نیست. در این راستا به جای « ، » از «و» استفاده نمی شود و برای مثال بین نگارش «کرماتیک» و «کروماتیک»، شکل اول گزینش می شود یا مثلا Bartok, بارتک و Schumann، شومان نوشته می شود.

بنابر تجربه ی نگارنده برای مثال واژه ی بارک را تا به حال هنرجو یا فرد غیر مطلعی چیزی جز آن چه مد نظر بوده نخوانده است که نشان از کار آمدی این نوع نگارش دارد، اما همین کلمه گاه باروک نوشته شده که بعضا بارک، باروک و… ! خوانده اند.

نگارنده با احترام به گویش زبان مبدا، واژگانی را با S آغاز می شوند را بدون الف در ابتدا می نگارد. مثل: ستاکاتو، ستاندار، ستراوینسکی و ستودیو.

به هر حال پرداختن به این موضوع از جانب نگارندگان مختلف ( هرچند با تفاوت هایی جزیی در روش) و ناشران (هرچند با کمی تقدم و تاخر) نشان از یک ضرورت فرهنگی دارد و لزوم پرداختن به پالایش نگارش واژگان تخصصی در زبان فارسی را منعکس می کند.

5 . سپاسگذاری

همگام نگارش متن کتاب دوران هنرجویی خود را به دفعات به یاد می آوردم و این که چند نکته ای را از کدام مدرس بهتر فراگرفته ام. به این بهانه از همه ی کسانی که به من آموخته اند از صمیم قلب سپاسگزارم.

پیوسته این فرصت را داشته ام که معلمین و استادان خوبی در رشته ی موسیقی داشته باشم از همه ی این بزرگواران و به ویژه از آقایان شریف لطفی و احمد پژمان که جنبه های گوناگون موسیقی را در پیوند با زوایای گوناگون زندگی و انسانیت به من آموخته اند، سپاسگزارم.

از همه همکاران، دوستان، دانشجویان و هنرجویان عزیزم برای مطالعه ی کتاب و پیشنهادهای موثرشان ممنونم.

آقای بابک خضرایی با دقت فراوان متن کتاب را از نظر گذراندند و پیوسته به متن و مولف متعهد بودند و نکاتی مهمی را انتقال دادند که برای همه ی مهرشان از ایشان ممنونم.

آقای سینا برومندی با دقت مثال زدنی، ذوق سلیم و صبوری در طراحی شکل های داخل کتاب و اصلاحاتی که پیوسته انجام می شد مسولیت خود را به خوبی انجام دادند که بسیار از ایشان ممنونم.

ناشر محترم آقای موسوی عزیز همماری و همراهی لازم برای آماده سازی این کتاب را دریغ نکردند، از ایشان برای صبوری در جهت ارتقاء کیفیت این کتاب صمیمانه سپاسگزارم.

کاش مقدور بود نام تک تک افرادی را به نوعی بر شکل گیری و اصلاح متن کتاب محبت شان را از من دریغ نکردند نام ببرم. از همه ی این خوبان ممنونم.

حمید رضا دیبازر

تهران 1398

مقدمه کتاب سلفژ مهارت های بینایی و آوازی حمیدرضا دیبازر

1 . آیا طراحی روشی نوین برای آموزش سلفژ ضروری است؟

پاسخ این پرسش، بنا بر تجربیات نگارنده، هم آوری است، هم خیر.

آری، چرا که، هر متخصصی بنابر تحلیل تغیرات و تحولات پیرامونش، سنجش حدود کار آمدی شیوه های موجود، درک نیازهای نوین و چشم اندازهای تازه و برسی آخرین دستاوردها در ارتباط به موضوع مورد نظر، اگر یافته ای دارد در قالب شیوه ای نوین مطرح می کند.

خیر، چرا که ناکار آمدی قطعی منابع موجود اثبات نشده و هم چنان هر کدام از این شیوه ها دارای کارایی، دست کم در بخشی از خود هستند.

در حال حاضر از چهار منبع بیش از منابع دیگر برای آموزش سلفژ در ایران استفاده می شود:

• پتزلی (1151)
• شیوه ی نوین مبانی اجرای موسیقی، تالیف شریف لطفی
• سایت سینگینگ، تالیف سل برکیتز، گابرییل فنتریر و لیو کرفت؛
• سلفر مقدماتی یک صدایی، تالیف باریس واسیلییویچ کالمیکف و گریگوری ابرامویچ فریدکین.

این کتاب ها جهت آموزش سلفژ موسیقی تنال (خواندن ملدی در مدهای ماژر و مینر) طراحی شده اند و به نوعی درک ریتم هنرجو را هم مدنظر دارند.

کتاب های پتزلی و سایت سینگینگ بر اساس ارایه ی ملدی های ماژر و مینر در تتالیته های گوناگون و با کلید های سل و فا طراحی شده تا هنرجو بر اساس ویژگی های موسیقی در دوره های بارک، کلاسیک ، رمانتیک و قسمت هایی از موسیقی قرن بیستم آشنا شود و توانایی خواندن ملدی های مشابه را بیابد. در این دو کتاب و کتاب سلفژ مقدماتی یک صدایی که دارایی ملدی های بعضا قابل توجهی هستند، شیوه ی مشخصی برای چگونه درس دادن (برای مدرس) و چگونه آماده کردن ملدی ها (توسط هنرجو) ارایه نشده است.

روش کتاب شیوه ی نوین مبانی اجرای موسیقی برای ملدی خوانی، طرح ایده ی جاذبه ی اصوات در تنالیته های ماژر است که با تاکید بر دو ماژر آغاز می شود و به شل ماژر و فا ماژر الگوزنی می شود. اما چه محکی جهت سنجش کارآمدی این منابع وجود دارد ؟

در این راستا چند پرسش بنیادی مطح است که آیا ایراداتی که به نظر می آیند و قرار است با شیوه ای نو رفع شوند،

• از هنرجو (یادگیرنده) است ؟
• از رویکرد آموزشی طراحان کتاب های آموزشی است؟
• در طرح آموزشی است؟
• در مدرس (یاد دهنده) است؟

در این راستا قبل از این که کارآمدی سنجیده شود لازم است منظور از کارآمدی مشخص شود. چه بخواهیم چه نخواهیم اجبارآ بخشی از ویژگی های هر انسان به پیش از تولد او مربوط می شود که از طریق ژن به او انتقال می یابد. استعداد ها، حدود و چگونگی دریافت های موسیقی هر فرد هم از این فرآیند مستثنا نیست.

تمام آن چه پیش از تولد فرد از طریق وراثت در او ثبت شده است، پس از تولد تحت تاثیر محرک های بیرونی که بر حواس هر فرد تحمیل می شوند قرار دارند و تا پیش از آن که او خود در فرایند یادگیری دخالت کند و اثرگذار باشد، حجمی عظیمی از یافته ها، گاه به عنوان مانع و گاه به عنوان زمینه ای مستعد برای پیشرفت در مهارتی خاص (مثل فراگیری موسیقی) عمل می کنند.

اما آن چه مربوط به آموزش سلفژ می شود به بخشی از فرآیند یادگیری ارتباط دارد که فرد می تواند خود خواسته بر آن اثر بگذارد که عمومآ یا خودآموز انجام می شود یا از طریق معلم آموزانده می شود.

2 . اوضاع خوب در آموزش موسیقی چیست؟

موضوع ساده است. قرار است یک آموزش خوب، فرد یادگیرنده را به مرحله ی رضایت و لذت از کار و مهارتی که در حال یادگیری آن است برساند (کارکرد فردی) و مهارت در حال فراگیری را به امری کاربردی تبدیل کند (کارکرد اجتماعی). کارآمدی یک شیوه را می توان با روش های گوناگون سنجید. از جمله بر اساس برسی کیفیت خروجی آن (که به ایجاد احساس رضایت و لذت از انجام مهارت کسب شده در فرد یادگیرنده مربوط است). پس کارآمدی به سابقه ی ژنتیکی (وراثت)، یافته های فرد پس از تولد (از طریق خانواده، جامعه و…) و آموزش مستقیم توسط مربی به استناد منبعی مشخص یا شیوه ای خاص مربوط است.

اما مگر سلفژ چیست که اگر قرار است کارآمد و مفید باشد، ضروری است بتواند در قالب یک شیوه ی آموزشی فرد یادگیرنده را در کارش ماهر کند و عامل ایجاد رضایت و لذت در او بشود؟

در این چرخه قرار نیست سلفژ به عنوان زمینه ساز توان روخوانی موسیقی مکتوب معجزه کند اما اگر به استناد قابلیت های باالقوه این دانش، درست آموزانده شود، آن چه می تواند در وجود یادگیرنده باالفعل شود کم از معجزه ندارد.

3 . چرا تالیف؟

سال ها ارتباط بی واسطه با نیازهای هنرجویان، تحلیل عوامل و روش های موثر در بهبود یادگیری موسیقی، موارد بازدارنده در درک هنر و چگونگی مواجهه ی آن ها در سنین مختلف با منابع موجود، ضرورت تالیف این کتاب را ایجاد کرده است.

4 . چرا گردآوری؟

تعداد منابع و پراکندگی مطالب مفید در میان کتاب های گوناگون موسیقی و چیدمان غیرمتناسب با نیاز گام به گام هنرجو در آغاز راه فراگیری، زمینه ی گردآوری مطالب مفید از منابع مختلف با ترتیب مورد نظر مولف  در این کتاب را بوجود آورده است.

5 . چرا بازنویسی؟

رفع غلط های چاپی و اصطلاح ایراداتی در منابع موجود با هدف یکسان سازی از طریق نت نویسی مجدد و به روزشده ی همه ی نمونه های موجود در کتاب، علت بازنویسی نت های مجموعه بوده است. در ضمن تمام مطالبی که با رعایت امانت از کتاب های دیگر در این کتاب گرد آمده اند، برای یک دستی متن در کل مجموعه بر اساس شیوه ی نگارش مورد نظر مولف بازنویسی شده اند. از این رو مسولیت شیوه ی خاص نگارش واژگان تخصصی به عهده ی مولف است.

6 . مروری بر مطالب فصل های کتاب:

1. فصل ریتم خوانی شامل الگوهای ریتم ساده و ترکیبی بدون سکوت و با سکوت، خط های ریتم ساده ی

2 3   4            6  9   12        5    7

4، 4 و4 ترکیبی 8، 8 و 8 و لنگ 8 و 8 است.

2. فصل نت خوانی پارلاتی شامل تمرین هایی در میزان های 2، 3، 4، 2، 1، 3، 6 از کتاب پتزلی 1151

4  4  4  8  4   8  8

با تغییرات و اضافاتی درباره ی مبانی اولیه ی آهنگسازی و اصول اجرا توسط مولف است.

3. فصل سوم شامل تمرین هایی دسته بندی شده و افزوده شده بر اساس شیوه ی کتاب شیوه ی نوین مبانی اجرای موسیقی، برای ترکیب های زیر است.
4. نت های گام دو ماژر با الگوی های ریتم ساده و ترکیبی بدون سکوت و با سکوت.
5. نت های گام دو ماژر به خط های ریتم ساده و ترکیبی بدون سکوت و با سکوت.
6. نت های متصل بالا رونده و پایین رونده در دو ماژر با الگو های ریتم ساده و ترکیبی بدون سکوت و با سکوت.
7. نت های متصل بالارونده و پایین رونده در دو ماژر با خط های ریتم ساده و ترکیبی بدون سکوت و با سکوت.
8. نت های متصل و منفصل بالا رونده و پایین رونده در دو ماژر با الگوهای ریتم ساده و ترکیبی بدون سکوت و با سکوت.
9. نت های متصل و منفصل بالارونده و پایین رونده در دو ماژر با خط های ریتم ساده و ترکیبی بدون سکوت و با سکوت.
10. فصل ملدی خوانی شامل ملدی های ماژر و مینر در میزان های 2، 3، 4(Alla breve) و 6 و دارای سه بخش است:

4  4  4                     8

1. ملدی ها
2. ملدی های برگرفته شده از آثار کلاسیک
3. خواندن و نواختن

محتویات و مطالب این کتاب به گونه ای طراحی شده است که برای

• هنرجو در آغار راه فراگیری؛
• هنرجویان هنرستان موسیقی؛
• دانشجویان موسیقی (واحد سرایش1)؛
• مدرسینی که می خواهند سنجش توانایی هنرجویی که سابقآ کار کرده را بسنجند،
• علاقه مندان به شرکت در کنکور موسیقی (در داخل و خارج از کشور)؛

مفید و قابل استفاده باشد.

پیش فرض در این کتاب این است که هنرجو مقدمات را درباره ی تیوری موسیقی و نت خوانی می داند. استادان برجسته ی هر رشته هنری، علمی، فلسفی و غیره تلاش بسیار می کنند تا کارشان به نحو احسن انجام شود تا میراثی غنی برای بشریت به جای گذارند؛ اما این بدان معنی نیست که نسل های بعدی هر آن چه از گذشته به میراث رسیده است را در هر حد و ارزشی که باشد بدون تحلیل وتعقل بپذیرند.

از این رو به نظر می رسد که هر نسل، علاوه بر دریافت میراث گذشتگان و به دیده ی احترام به آن نگریستن، از طریق نقد پویا و سازنده می تواند با تشخیص کاستی ها و سعی در رفع آنها هم چنان به صیقل دادن آن میراث و ماندگاری و انتقال به نسل های بعد جهت نقد و صیقل دهی مجدد کمک برساند.

امیدوارم میراثی را که گذشتگان با کار و تلاش فراوان به ارمغان گذاشته اند پاس داشته و رسالت خود را در غنا بخشیدن به آن و انتقال به نسل های آینده مسولانه و متعهدانه انجام داده باشم.

مسولیت هرگونه نقص و کاستی در این مجموعه به عهده ی مولف است و هر ویژگی مطلوب آن حاصل کار گروهی با هنرجویان و دانشجویان عزیزم، دوستان و هم کاران خوب من است.

اگر نوعی از سواد موسیقی را توان روخوانی موسیقی مکتوب بدانیم، با رعایت انصاف، هر نوع از موسیقی، با توجه به ویژگی های خاص خودش، دارای سواد مخصوص و مربوط به خود برای یادگیری، خلق و اجرا است.

بنابراین موارد، نگارنده، سلفژ مقدماتی را تلاش در انتقال سواد موسیقی کلاسیک، در قالب میزان های ساده، ترکیبی و لنگ و بر اساس مدهای ماژر و مینر می داند.

بر این اساس پرسش های زیر مطرح است.

• چه نسبتی وجود دارد میان نوع موسیقی و شیوه ی آموزش آن؟
• ملاک سنجش کارآمدی یک شیوه ی آموزشی چیست؟
• چه عواملی می تواند باعث بهبود شیوه های آموزش موسیقی بشود؟
• آیا لازم است هنرجوی موسیقی فارغ از نوع موسیقی ای که در حال یادگیری آن است سلفژ را فراگیرد؟

کتاب سلفژ مهارت‌های بینایی و آوازی اثر حمیدرضا دیبازر در 140 صفحه توسط نشر ماهور منتشر شده است.

 

خرید کتاب سلفژ مهارت های بینایی و آوازی حمیدرضا دیبازر

در همین سایت دلشاد موزیک شما میتوانید کتاب سلفژ مهارت های بینایی و آوازی حمیدرضا دیبازر را به صورت آنلاین خریداری کنید.

همچنین بهتره بگیم سایت دلشاد موزیک بزرگترین آرشیو و فروشگاه آنلاین کتاب‌های حوزه موسیقی هست و شما میتوانید تقریبا هر کتابی که دلتون میخواهد رو در این کتابخانه پیدا کنید و به صورت آنلاین خرید کنید.

برای دیدن همه کتاب‌ها روی عکس یا لینک زیر کلیک کنید:

دیدن همه کتاب های فروشگاه دلشاد موزیک