چنگ های یهودی آلات موسیقی ظریفی هستند که تنوع خارق العاده ای دارند و در اشکال و اندازه های مختلفی در سراسر جهان موجود هستند. نوازنده می تواند با تغییر حالت های دهان خود نت های مختلف را بنوازد. برای مثال برای تولید نت پایین زبان نوازنده در پایین دهان و برای تولید نت بلند زبان نوازنده در بالا قرار می گیرد.
این ساز با ارتعاش صدا ایجاد می کند و جزو ساز هایی است که آیروفون (aerophone) نامیده می شوند. ما در این مقاله به شما می گوییم که ساز زنبورک چیست و تاریخچه آن به چه زمانی برمی گردد.
معرفی ساز زنبورک
برای آشنایی با اینکه ساز زنبورک چیست، باید بگوییم که ساز زنبورک آلت موسیقی زهی کوچکی است که همه آن را از صدای لرزانی که دارد می شناسند. این ساز همچنین با نام های چنگ دهانی و چنگ یهودی نیز شناخته می شود؛ در حالی که هیچ ارتباطی با یهودیان ندارد.
این ساز قسمت خمیده ای دارد که بین لب و دندان قرار می گیرد. زنبورک سازی است که از تمام نقاط جهان می توانید آن را تهیه کنید و بنا بر باور عموم، یکی از قدیمی ترین ساز های دنیاست.
ساز زنبورک از جنس فلز است و متعلق به دسته ای از ساز هاست که لاملوفون (lamellophones) نامیده می شوند. این ساز از یک سمت وصل و از سمت دیگر آزاد است. همین کوبیدن باعث ایجاد لرزه می شود. نوازنده با تغییر موقعیت آن در دهان و کنترل کردن نفس هایش، نُت های متفاوتی می نوازد.
معرفی ساز زنبورک
در پاسخ به این سوال که ساز زنبورک چیست، لازم است با اجزای این ساز آشنا شوید. این ساز در یک سمت یک قسمت بیضی دارد که در دهان نوازنده است و در انتهای سمت دیگر دو خط موازی و خارج از دهان اوست. قسمت اول قاب و قسمت دوم میله یا زبانه نامیده می شود.
اسم قسمت دایره شکل، قاب است که در بالای آن یک حلقه قرار دارد. نوازنده با کوبیدن قاب صداهای مختلفی را با ساز تولید می کند. زمانی که نوازنده در حال نواختن است، باید از بودن ساز در دهان خود اطمینان حاصل کند، در این صورت قسمت قلاب از دهان او بیرون می زند و دیگر نیازی نیست که نگران برخورد ساز با صورت خود باشد.
اگر قلاب بسیار محکم میان لب و دندان نوازنده قرار نگیرد، موجب ایجاد لرزش های ناهنجاری در دهان او می شود. به دلیل اینکه ساز در دهان نوازنده قرار دارد، بسیار معمول است که شاهد ریختن آب دهان در تازه کار ها باشیم.
برای اینکه بدانیم ساز زنبورک چیست، بهتر است با نام های آن در سراسر جهان آشنا شویم. زنبورک در سراسر جهان حدود 1000 نام مختلف دارد و در زبان انگلیسی نام آن چنگ یهودی است.
در اروپا ترامپ هم نامیده می شود. در فلاندر ترومپ، در کشور های اسکاندیناوی هارپ، در دانمارک و فنلاند موند هارپ، در مجارستان دورومب، در شمال و شرق آسیا کومیس یا کوپوس، در هند و ویتنام و اندونزی دان موی و گنگانگ نامیده می شود. این ساز در آسیا نام هایی مربوط به حیوانات یا حشرات دارد؛ درحالیکه در اروپا بیشتر با حالات انسانی پیوند دارد.
انگلیسی تنها زبانی است که با یک نژاد خاص ارتباط دارد. مشخص نیست که چرا به این ساز چنگ یهودی می گویند. این ساز هیچ ربطی به فرهنگ موسیقی نژاد یهودی ندارد. این باور که خاستگاه این ساز از خاورمیانه است اشتباه است.
صفت «یهودی» در زبان انگلیسی و در بخش کوچکی از آلمان استفاده می شود و برای اولین بار در سندی به تاریخ 1481 این ساز چنگ یهودی نامیده شده است.
تاریخچه ساز زنبورک
تا اینجای مقاله توضیح دادیم که ساز زنبورک چیست. حال به بررسی تاریخچه این ساز می پردازیم. تاریخ ساز زنبورک به 300 سال قبل از میلاد مسیح می رسد و اولین بار در چین استفاده شد. این ساز به تدریج در سراسر آسیا و اروپا ظاهر شد؛ زیرا مسیر های تجاری در قرن های بعدی رشد کردند و تجارت گستردگی پیدا کرد.
در آن زمان این ساز یک قاب برنجی یا آهنی، شبیه به چنگال با یک فنر فولادی در بین دو طناب بود. نوازندگان با قرار دادن قاب روی دندان های جلویی خود و تکان دادن فنر، صدای تابدار متمایزی ایجاد می کردند.
در قرن هجدهم در میشیلیماکیناک یکی از ابزار رایجی بود که با آن تجارت می کردند. در اوایل قرن هفدهم اروپائیان این ساز را در بار های تجاری ای که شامل اجناس گوناگون می شد با بومیان امریکا معامله می کردند. مردمان بومی آمریکا تصور نمی کردند که این وسیله، آلت موسیقی باشد و با آن بازی می کردند.
تایخچه ساز زنبورک
این ساز در میان استعمارگران فرانسوی و انگلیسی و سربازان بسیار استفاده می شد؛ به دلیل اینکه هم ارزان بود هم کوچک و هم بازی با آن راحت بود. همچنین وسیله ای بود که برای سرگرم کردن سرباز ها در اردوگاه ها و پادگان ها استفاده می شد.
بااینکه این ساز بیشتر برای سرگرمی استفاده می شد و برای مردم عادی جذابیت داشت، اما گاهی اوقات در موسیقی های رسمی تر گنجانده می شد. یوهان آلبرشتس برگر، آهنگساز اتریشی که امروزه او را یکی از معلمان بتهوون می دانند، در اواخر دهه 1760 چندین قطعه ارکستر برای ساز زنبورک نوشت.
حدود 50 سال پیش در میشیلیماکیناک حدود 172 ساز زنبورک و قطعات آن در حفاری های صورت گرفته، یافت شده است. در قرن هجدهم ساز زنبورک های اروپایی در اَشکال گوناگونی ظاهر شدند، زنبورک هایی که سرشان گرد یا مثلثی بود.
ساز زنبورک های برنجی سر گرد در این زمان بیشتر از انواع دیگر آن استفاده می شد؛ اما انواع گوناگونی از هر جنس در این حفاری پیدا شد. برای مثال در خانه تاجری هشت زنبورک آرواره ای پیدا شد؛ از جمله سه زنبورک که آنقدر کوچک هستند که فقط یک کودک می توانست از آن استفاده کند.
تایخچه ساز زنبورک
جمع بندی
ما در این مقاله به شما گفتیم ساز زنبورک چیست و چه تاریخچه ای دارد. همینطور بررسی کردیم که نام این ساز چرا زنبورک است و در فرهنگ های مختلف چه نامی دارد و منشا این ساز دقیقا از کجاست. شما می توانید این ساز را از سایت فروشگاه دلشاد موزیک تهیه کنید و برای مشاوره و خرید با شماره 33938487-021 تماس بگیرید.
برای خرید زنبورک-مشاهده زنبورک روی لینک زیر کلیک کنید.
