نقش موسیقی در هوش کودکان

زندگی ما انسان ها را موسیقی تحت تاثیر قرار داده است. اگر اندکی به زندگی روزمره خود نگاه کنید، می بینید که تمام آن را موسیقی احاطه کرده است.

آهنگ هایی که در رفت و آمد به منزل و محل کار گوش می دهیم، آهنگ هایی که در رستوران ها یا مراکز خرید به گوش ما می خورند و موسیقی متن فیلم هایی که تماشا می کنیم، بر این موضوع صحه می گذارند. اومدیم براتون نقش موسیقی در هوش کودکان رو بگیم.

پخش موسیقی، مغز انسان را ورزیده می کند و به آن تمرینی می دهد تا حافظه قوی تری داشته باشد. پخش موسیقی از زمان کودکی، تمام تاثیرات آن را چندان برابر می کند. در این مقاله قصد داریم درباره نقش موسیقی در هوش کودکان سخن بگوییم.

تعریف موسیقی

نقش موسیقی در هوش کودکان

هر کدام از ما واژه «موسیقی» را بار ها و بار ها شنیده ایم و ممکن است هر کدام تعریف خاصی از آن در ذهن داشته باشیم. به طور کلی، موسیقی را نوعی ارتباط می دانیم که از راه صدا صورت می گیرد.

موسیقی معنایی نیست که با زبان یا منطق در ارتباط باشد. به عبارت دیگر، موسیقی برای توضیح مفاهیم از کلمات استفاده نمی کند؛ در عین حال، می تواند تمام احساسات عمیق و لطیفی را که با کلمات بیان کردنی نیست، به افراد منتقل کند.

موسیقی چه تاثیری بر هوش کودکان دارد؟

نقش موسیقی در هوش کودکان

در نتیجه تحقیقاتی که با توجه به ضریب هوش و معیار استاندارد سطح هوش افراد بر اساس آزمون های روان شناختی صورت گرفت، میزان این ضریب پس از گوش کردن به موسیقی های کلاسیک موتزارت افزایش یافت.

همین نتایج باعث شد که مردم تصور کنند گوش کردن به موسیقی هوش افراد به خصوص کودکان را زیاد تر می کند. این تصور اشتباه بود و نتیجه به دست آمده بسیار ساده شده و اغراق آمیز به نظر می رسید.

مطالعات صورت گرفته بعدی نشان داد که هیچ موسیقی ای نمی تواند باعث شود که هوش کودکان زیاد تر شود؛ موسیقی سطح لذت را افزایش می دهد و لذت زیاد، سطح اضطراب و استرس را پایین می آورد؛ در نتیجه آن ها می توانند بر روی کاری که دارند انجام می دهند بیشتر تمرکز کنند.

در این حالت، در امتحانات مدرسه نمرات بهتری کسب می کنند و باهوش تر به نظر می رسند.

این نکته نیز قابل ذکر است که پخش خودکار موسیقی در محیط خانه یا مدرسه تاثیر کمتری بر بهبود عملکرد افراد می گذارد و در صورتی تاثیرات آن قابل مشاهده است که به آن گوش فرا دهند یا حتی سازی را بنوازند.

فرق شنیدن موسیقی با عمیق گوش دادن به آن مانند تفاوتی است که میان تماشا کردن فردی که دارد ورزش می کند و انجام آن ورزش به چشم می خورد. مسلم است که ورزش کردن بیشتر از تماشای آن سلامت جسم را بهبود می بخشد.

تاثیر موسیقی بر عملکرد مغز کودکان

نقش موسیقی در هوش کودکان

ماهیچه‌های مغز نیز مانند ماهیچه‌های سایر اعضاء بدن، با ورزش و تمرین قوی تر می‌شوند. انعطاف پذیری عصبی، فرآیندی است که در آن تجربیات ما مغز را تغییر می‌دهند. تجربیات و محرومیت‌های کوکان، ظرفیت سیستم عصبی را بیشتر یا کمتر می‌کنند؛ زیرا مغز مانند پلاستیک انعطاف پذیر است.

دانشمندان با برخی از تکنیک‌های خاص تصویر برداری مانند تصویر برداری تشدید مغناطیسی (MRI)، پلاستیسیته عصبی را اندازه گیری کردند و فهمیدند که نحوه تاثیر پخش موسیقی بر عملکرد مغز کودکان و بزرگسالان به چه صورت است.

تحقیقاتی که به وسیله این دستگاه‌ها و همچنین تحقیقاتی که بر مغز افراد فوت شده صورت گرفت، به این نتیجه رسید که نواحی شنوایی، بینایی و حرکتی مغز افرادی که متخصص حوزه موسیقی هستند، علاوه بر بیشتر بودن اندازه، عملکرد های بهتر و موثر تری داشته است.

بر اساس یافته‌های علمی، نقش موسیقی در هوش کودکان به ایجاد لذت صرف محدود نمی‌شود. در این بخش به اتفاقاتی که با گوش دادن به موسیقی در مغز رخ می‌دهند، اشاره می‌کنیم:

تاثیر موسیقی بر عملکرد ناحیه شنوایی مغز

نقش موسیقی در هوش کودکان

با آموزش موسیقی به کودکان، سیستم شنوایی خیلی بهتر می تواند صدا های شنیده شده را پردازش کند. در نتیجه، آن ها می توانند در آینده تفاوت های جزئی و کوچک فرکانس (تعداد امواج صوتی در هر ثانیه) را درک کنند و خوب شنیدن در تقویت مهارت های گفتاری تاثیر زیادی دارد.

تاثیر موسیقی بر عملکرد ناحیه حرکتی مغز

نقش موسیقی در هوش کودکان

با گوش دادن و نواختن موسیقی، ابعاد آن دسته از نواحی مغز که شامل عضلات و آن قسمت های بدن که به نحوی با ابزار مرتبط اند می شود؛ مانند انگشتان، دهان و … ، بیشتر می شود.

با آموزش موسیقی به کودکان و گوش دادن پی در پی به آن، نورون های بیشتری که در مغز وظیفه تنظیم دقیق حرکت عضلات را در این نواحی بر عهده دارند، درگیر می شوند.

تاثیر موسیقی بر عملکرد خواندن

طبق مطالعاتی که در حوزه نقش موسیقی در هوش کودکان انجام شده است، توانایی در این حوزه در نهایت باعث می شود که کودکان در آموختن دروسی که به نحوی با خواندن مرتبط اند، عملکرد بهتری داشته باشند و در نتیجه، نمرات بهتری کسب کنند.

این موضوع نمایانگر این است که آن ها زمانی که گفتاری را خوب می شنوند، بهتر می توانند آن صدا ها را به حروف تبدیل کنند.

تاثیر موسیقی بر عملکرد آگاهی اجتماعی و عاطفی

خوب گوش کردن به موسیقی، آگاهی و ارتباط عاطفی و اجتماعی کودکان را افزایش می دهد؛ زیرا با موسیقی توانایی آن ها برای شناسایی، مدیریت و بیان سازنده احساسات و عواطف بالا تر می رود. برای مثال، ممکن است دیده باشید که کودکان خردسالی که موسیقی می آموزند، با مربی خود ارتباط موثر تر و بهتری برقرار می کنند.

چه سازی برای کودکان مناسب است؟

نقش موسیقی در هوش کودکان

همناطور که توضیح دادیم استفاده از سازهای موسیقی برای کودکان می‌تواند در توسعه شناختی، فیزیکی و اجتماعی آن‌ها مفید باشد. در اینجا چند نمونه از سازهایی که برای کودکان مناسب هستند آورده شده است:

درام: استفاده از درام به کودکان کمک می‌کند تا درک بهتری از ضرب و شرح دهی به موسیقی پیدا کنند. همچنین، نواختن درام به کودکان کمک می‌کند تا بهترین شکل ممکن به تقویت حافظه، تمرکز و هماهنگی دست و چشم بپردازند.

پیانو: پیانو یک ساز کلاسیک است که به کودکان کمک می‌کند تا با بیان هماهنگی بین دست‌ها و چشمان بهبود یابند و درکی عمیق از نت‌ها و آکوردها داشته باشند.

گیتار: گیتار یک ساز پرطرفدار است که به کودکان امکان می‌دهد تا ریتم را درک کنند و مهارت‌های دستی و حرکتی خود را بالا ببرند.

ویولن: ویولن یک ساز کلاسیک است که به کودکان کمک می‌کند تا به طور عمیق تری به تکنیک‌های موسیقی مانند هارمونی، ریتم و دینامیک آشنا شوند.

در انتخاب ساز مناسب برای کودکان، نیاز است به سلیقه و استعداد فردی کودک و همچنین علاقه‌مندی و سطح تجربه او در زمینه موسیقی توجه شود.

جمع بندی

هیچ نوع موسیقی ای را نمی توانیم نام ببریم که گوش کردن به آن و حتی نواختن آن میزان هوش را به طور ثابت بالاتر ببرد. موسیقی باعث تغییر فرآیند هایی در مغز می شود که درمجموع نتایج مثبتی در پی دارد.

مشاهده این نتایج ممکن است باعث شود که تصور کنیم گوش دادن به موسیقی به افزایش هوش منجر می شود. ما در این نوشته سعی کردیم برخی از این فرآیند ها را با جزئیات برایتان بررسی کنیم تا با نقش موسیقی در هوش کودکان بیشتر آشنا شوید.

موسیقی فواید بسیاری برای افزایش عملکرد ذهن کودکان دارد و مانند تمریناتی، مغز آن ها را از همان ابتدا ورزیده می کند.