تار یکی از سازهای زهی و ایرانی است و در بسیاری از نقاط ایران بخصوص خراسان نواخته می شود. دو تار نیز از سازهای مضرابی ایرانی محسوب می شود و دارای دو سیم یا تار است.
بسیاری از افراد، تار و دوتار را با هم یکسان تلقی می کنند اما این دو تفاوت های کوچکی با یکدیگر دارند.در این مقاله براتون بررسی تفاوت تار و دوتار از لحاظ ظاهر، ساختار و نحوه نواختن رو گفتیم پس با ما همراه باشید.
خرید یک ساز تار میتواند تجربهای بسیار لذت بخش و مهیج باشد. ساز تار یکی از سازهای بسیار زیبا و ارزشمند است که در فرهنگ ایران دارد. این ساز بسیار زیبا و دارای صدایی ماندگار و آرامش بخش است که میتواند به آرامش ذهنی شما کمک کند و تجربهای منحصر به فرد از موسیقی را به شما هدیه دهد.
خرید ساز تار نه تنها به شما امکان میدهد تا از زیبایی صدای آن لذت ببرید، بلکه به شما اجازه میدهد تا درک عمیقتری از موسیقی ایرانی یا سبکهای دیگری که ساز تار در آنها مورد استفاده قرار میگیرد، پیدا کنید.
خرید ساز تار میتواند به شما فرصتی برای یادگیری و تمرین موسیقی بدهد. شروع به یادگیری نواختن ساز تار میتواند یک سفر جذاب باشد و با تمرین منظم، میتوانید به مهارتهای بالاتری دست پیدا کنید و از اجرا کردن قطعات موسیقی زیبا لذت ببرید.
بررسی تفاوت تار و دوتار از لحاظ ظاهر، ساختار و نحوه نواختن
قیمت تار بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله جنس چوب استفاده شده در ساخت آن و نام سازنده. هر چوبی نوعی صدا و کیفیت خاصی به ساز تار میبخشد، بنابراین ممکن است قیمت بسته به نوع چوب استفاده شده متغیر باشد.
علاوه بر این، نام سازنده نیز میتواند تاثیری در قیمت ساز تار داشته باشد. سازندگان معروف و با سابقه ممکن است قیمت بالاتری برای آثار خود تعیین کنند، به دلیل شهرت، کیفیت ساخت، و تجربهی آنها در صنعت ساز سازی.
همچنین، بسیاری از افراد که قصد ورود به دنیای نوازندگی و خرید یکی از انواع تار را دارند، این سازها را بدرستی نمی شناسند. در این مقاله به بررسی تفاوت تار و دوتار می پردازیم.
بررسی تفاوت تار و دوتار
تار در زبان فارسی به معنای رشته، سیم و زه است. در ایران سازهای برپایه تار، ازجمله تار، دو تار، سه تار رایج هستند. به منظور بررسی تفاوت تار و دوتار، بهتر است ابتدا با ویژگی های دقیق هریک آشنا شویم.
آشنایی با تار
تار ایرانی در گذشته پنج سیم داشته اما امروز دارای شش سیم است. تار بعنوان سازهای زهی مضرابی شناخته می شود. مهمترین ویژگی های تار عبارتند از:
- کاسه ی تار معمولا از کنده کهنه چوب توت ساخته می شود. هرچه این چوب کهنه تر باشد، با داشتن خشکی بیشتر، تارهای ساخته شده از آن، صدای بهتری تولید خواهند کرد.
- پرده ها در تار، از جنس روده گوسفند هستند.
- دسته و پنجه تار معمولا از چوب گردو تهیه می شود.
- از برخی لحاظ، ساز تار شبیه به سه تار است. درمورد شیوه نوازندگی، زخمه عادی در تار به صورت راست و از بالا به سمت پایین است. ازلحاظ تعداد پرده ها، مشابه سه تار است.
- شکل کاسه تار ایرانی همچون دو دل به هم متصل و از پشت شبیه به انسانی نشسته به نظر می رسد. تاز آذربایجانی کمی متفاوت است و سیم های بیشتری دارد. یکی از معیارهای تفاوت تار و دوتار، تفاوت در شکل کاسه آنها است.
- پوستی بر روی تار تعبیه شده که سبب می شود صدای تار دارای شفافیت خاصی باشد. این پوست معمولا یا از پوست جنین گاو و یا از پوست ماهی تهیه می شود.
- قسمت کاسه سا شکم تار، دو قسمت کوچک و بزرگ دارد. قسمت کوچک نقاره نامیده می شود. یک پوست بر روی کاسه و نقاره کشیده شده و خرک تار بر پوست کاسه تکیه دارد. یک اتصال بین قسمت نقاره در انتهای بالایی با دسته یا گردن برقرار است.
- دسته ی تار بلند و درحدود 45 تا 50 سانتی متر است. بر دور دسته، پرده هایی عمود بر طول آن با فاصله هایی مشخص بسته شده است. امروزه تعداد 28 پرده در تار تعبیه می شود.
- تار شش عدد سیم دارد که از انتهای تحتانی کاسه شروع می شود و با عبور از روی خرک، در تمام طول دسته کشیده شده است.
- این سیم های شش گانه شامل دو سیم سفید (پایین) که بصورت هم صدا قابل کوک هستند. دو سیم زرد و هم صدا، یک سیم سفید نازک با نام زیر و یک سیم زرد با نام بم هستند.
آشنایی با دوتار
پس از آشنایی با تار و پیش از بررسی تفاوت تار و دوتار، بهتر است درمورد دوتار نیز بیشتر بدانید. دو تار از سازهای مضرابی موسیقی ایران محسوب می شود و دارای دو سیم یا تار است. برای نواختن این ساز معمولا با پنجه به آن ضربه می زنند.
- دوتار بعنوان یکی از کهن ترین سازهای زهی در ایران و تمام خاورمیانه و آسیای مرکزی محسوب می شود.
- دوتار دارای یک شکم گلابی شکل است. کل این ساز دارای طول یک متر است. دسته ای به طول 60 سانتی متر دارد.
- قسمت گلابی شکل این ساز از چوب درخت شاه توت و گاهی چوب گردو و دسته این ساز از چوب زردآلود یا درخت گردو ساخته می شود.
- در گذشته بخصوص در شمال خراسان و نواحی ترکمن نشین بجای سیم از ابریشم در دوتار استفاده می شد.
- تعداد پرده های روی دسته این ساز بین 5 الی 14 عدداست.
- انواع تار در مناطق مختلف ایران به دوتار خراسان در دو نوع شمال و جنوب، دوتار ترکمن و دوتار مازندران تقسیم بندی می شود.
تفاوت تار و دوتار
- مهمترین تفاوت تار و دوتار را می توان در ظاهر کاسه آنها دانست. کاسه تار متشکل از دو کاسه بزرگ و کوچک است. اما کاسه دوتار بصورت یک کاسه گلابی شکل است.
- علاوه براین، تار متشکل از ۶ سیم و دوتار دارای ۲ سیم است.
- تعداد پرده ها در تار 28 پرده و در دوتار 14 پرده بکار رفته است.
- تار تقریبا در نواحی مختلف ایران یکسان است. اما دوتار در سه نوع خراسانی، ترکمنی و مازندرانی وجود دارد.
- نحوه نواختن این دو تفاوت هایی با یکدیگر دارد. تار را با مضراب می نوازند. اما دوتار معمولا با پنجه نواخته می شود.
نتیجه: تار یا سه تار؟ کدامیک؟؟
وقتی تفاوت تار و دو تار را بدانید، فکر می کنم متوجه خواهید شد که چگونه این دو ساز با هم متفاوت هستند و تفاوت آنها را بیشتر و بهتر درک کنید. اما در انتخاب و خرید تار و دو تار بهتر است به جنبه اقتصادی هم نگاهی داشته باشید.
تفاوت اقتصادی بین تار و دو تار اغلب به دلایلی گرانی تار است، اگرچه نمونه های خاصی از این دو ساز وجود دارد که حرفه ای هستند. برندها یا عناصر تزئینی با قیمت بالا و سایر موارد استفاده شده در ساز که قیمت آنها را تا چندین برابر افزایش میدهد.
اگر در مورد قیمت تار و سه تار، قیمت تار مبتدی، قیمت تار حرفه ای، قیمت ابزار های جانبی مانند مضراب، پایه تار، زیرپایی و … سوالی دارید و می خواهید بدانید که چه ویژگی هایی دارد.
از تارهای خوب ایرانی موجود در بازار میتوانید با متخصصان دلشاد موزیک تماس بگیرید، پاسخ به این سوالات میتواند شما را یک قدم برای انتخاب بهترین ساز برای شروع یادگیری موسیقی آگاه تر کند.