راهنمای خرید تنبک

نوازندگی با تنبک پیچیدگی و تکنیک‌های زیادی دارد که با زیر و بم آن صداها و ریتم‌های متنوعی میتوان ایجاد کرد. تنبک یکی از کامل‌ترین ساز ضربی یا کوبه‌ای است. تنبک (ضرب، دمبک، دندونک، تمبک) نقش مهمی در موسیقی ایرانی دارد و از نظر تکنیکی با تنبک ‌های موجود در آسیای جنوبی و مصر و شام و اروپای شرقی و آفریقای شمالی متفاوت است. به همین دلیل قبل از خرید تنبک حتما راهنمای خرید تنبک رو بخونید پس با ما همراه باشید.

راهنمای خرید تنبک

در گذشته از تنبک به عنوان یک ساز همراهی کننده در موسیقی استفاده می‌کردند اما اکنون با پایه گذاری مکتب جدیدی توسط حسین تهرانی از تنبک به عنوان یک ساز مستقل و به صورت تک نواز بسیار زیبا استفاده می‌شود و از ایشان به عنوان پدر تنبک نوازی نوین ایران یاد می‌شود.

قدمت این ساز به قبل از اسلام برمی‌گردد و در جهانی ساختن این ساز، مرحوم ناصر فرهنگ، مرحوم امیرناصر افتتاح، استاد محمد اسماعیلی، پزمان حدادی و بهمن رجبی نقش مهمی داشته‌اند. زادگاه تنبک مناطق غربی ایران است و ریشه در زبان کردی دارد.

تنبک از معدود سازهایی است که برای نواختن آن به هر ده انگشت نیاز است و به همین خاطر به دستهایی با عضلات قوی برای نواختن تنبک احتیاج دارید. برخلاف دیگر سازها نوازندگان تنبک زبان یادگیری مخصوص به خودشان را دارند و از نت‌های مرسوم موسیقی استفاده نمی‌شود.

اجزای تنبک

راهنمای خرید تنبک

تنبک یک ساز پوستی یا کوبه‌ای است که در ساخت آن از پوست حیوانات استفاده می‌شود. از دوقسمت کلی و استوانه‌ای شکل تشکیل شده که قسمت بالای آن به قطر تقریبی 25 تا 30 سانتی متر و طول 45 سانتی متر است و استوانه پایین که باریکتر است و در انتها به دهانه‌ی باز منتی می‌شود.

برای ارکستر معمولا از تنبک بزرگ استفاده می‌شود و برای تک نوازی از تنبک‌های کوچک‌تر استفاده می‌شود.

اجزای تنبک عبارتند از:

پوست:

در تنبک تک نوازی نازکتر و در تنبک ارکستر ضخیم‌تر است. پوست را با چسب یا سریش به لبه‌ی بیرونی دهانه بزرگ می‌چسبانند.

دهانه بزرگ(دوره):

که پوست روی آن کشیده شده و قطر آن در تنبک ارکستر از بیرون32 و از داخل27 سانتی‌متر است. دهانه بزرگ باید دایره کامل باشد تا صدا به طور یکسان در تمام نقاط آن باشد.

تنه:

قسمت حجیم تنبک که در تنبک ارکستر 28 و در تنبک تک‌نوازی 18 سانتی‌متر است و محدب است و شیارهایی در عرض آن ایجاد می‌کنند تا تنبک هنگام نواختن نلغزد. گاهی نوازنگان برای ایجاد صداهای خاص انگشتر یا ناخنشان را روی این شیارها می‌کشند.

نفیر(گلویی):

که قسمت باریک و گلومانندی است که بین تنه و دهانه کوچک انتهای ساز قرار دارد. طول آن حدود 26 و قطر آن حدود 18 سانتی متر است. از بیرون استوانه‌ای شکل و از داخل مخروطی یا شیپوری شکل است که دهانه کوچک به قسمت شیپور مانند آن متصل است.

دهانه کوچک(کالیبر):

محل خروج صدای حاصل از ضربه‌های دو دست به پوست. قطر آن در تنبک ارکستر 22 در تنبک تک‌نوازی 18 سانتی‌متر است.

در کیفیت تنبک وصدای آن جنس و ساختار و ابعاد هرکدام از این اجزا مهم است.امروزه برای ساخت بدن تنبک از چوب استفاده می‌کنند اما قبلا از سفال یا فلز استفاده می‌کردند البته هنوز هم تنبک‌های زور خانه ای را بااین روش می‌سازند.

از پوست شتر و گاو و گوساله و میش و بره برای پوست تنبک استفاده می‌کنند که هرکدام باتوجه به ضخامت و ویژگی‌هایشان در نواختن تنبک صدای متفاوتی ایجاد می‌کنند.

نکاتی برای خرید تنبک :

راهنمای خرید تنبک

پوست مهمترین عامل در تعیین کیفیت تنبک است. هم مرغوبیت پوست و اینکه سالم و بدون زدگی باشد و هم نحوه کشیدن آن روی ساز باعث کیفیت صدای تنبک می‌شود. پوست هرچه کهنه‌تر باشد بهتر است. زیر یا بم بودن صدای تنبک به نوع پوست بستگی دارد.

رنگ پوست تاثیری در صدای تنبک ندارد اما توصیه می‌شود تنبک با رنگ پوست تیره تهیه کنید، ضخامت پوست روی صدای آن تاثیر دارد. پوست نازک گوساله یا بز باعث صدای جیغ و حجیم در ساز می‌شود. پوست کلفت گوساله و شتر برای صدای بم و حجیم و پوست نازک شتر برای صدای تیز تنبک می‌شود.

برای خرید تنبک دقت کنید از پوست طبیعی استفاده شده باشه طلق مصنوعی کیفیت و دوام ندارند و همچنین میزان کشیدگی پوست را پک کنید به این صورت که وقتی آن را فشار می‌دهید بیشتر از چند میلی متر فرو نرود یعنی نه خیلی سفت باشد نه شل. گرما دادن بیش از حد به پوست تنبک باعث کشیدگی آن می‌شود و بعد از مدتی باعث بد صدایی ساز می‌شود. به پوست گرما دیده نباید آب زد هرچند بعد از باعث می‌شود به طور موقت خوش صدا شود اما بعد مدتی پوست خراب می‌شود.

برای ساخت بدنه تنبک از چوب درخت گردو، توت، افرا، زبان گنجشک استفاده می‌شود که باید دقت کرد در بدنه گره یا زدگی وجود نداشته باشد و یکپارچه و توپر باشد. تنبک‌هایی که با چوب چندتکه ساخته می‌شوند هنگام پوست اندازی مجدادا ترک می‌خورند.

بهتر است از خرید سازهای خاتم کاری و منبت کاری و دارای نقش و نگارهای مینیاتورخودداری کنید. نوع چوب در کیفیت ساز تاثیر دارد و چوب مرغوبتر گرانتر است اما رنگ چوب و منبت کاری و تزئینات صرفا جنبه تزئینی دارند و باعث افزایش قیمت می‌شوند.

تنبک‌های یک تکه که از جنس چوب گردوو نارون هستند مرغوب تر و طول عمر بیشتری دارند و دارای صدای باکیفیتی هستند و برای نواختن حرفه ای بهتر هستند اما تنبک‌های ترکه‌ای قیمت مناسب تری دارند وکیفیت صدای پایین تری هم دارند.

هر چقدر جنس چوب برای ساخت تنبک بهتر باد قیمت آن نیز گرانتر است اگر نمی‌خواهید هزینه‌ی زیادی برای خرید تنبک بپردازید با دقت به جنس چوب و یکنواختی و بدون ترک بودن آن ساز مورد نظرتان را با توجه به قیمت انتخاب کنید.

در خرید تنبک خوش تراش یا خوش استیل بودن آن هم اهمیت دارد. تنه تنبک اگر کمی منحنی باشد بهتر است و قطر دهانه با طول نفیر برابر باشد. اگر وزن ساز هم سنگین نباشد بهتر است که وقتی آن را روی ران پا میگذاریم باعث خستگی نشود. تنبک‌های ساخت شیراز معروف هستند اما تولید کنندگان دیگری نیز دارای مارک‌های خوب و باکیفیتی نیز هستند. در مناطق شمالی بهتر است از سازهای شیرانی و حلمی استفاده کنید که با سرما و رطوبت سازگاری بیشتری دارند.

مقایسه تنبک های دلشاد موزیک

راهنمای خرید تنبک