سنتور، یک ساز سنتی و ذوزنقه‌ای در ایران است که با داشتن تعداد زیادی سیم، با استفاده از مضراب یا زخمه، سیم‌ها را به صدا درمی‌آورد. سنتور به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که شامل سنتور سل، لا، سی، کروماتیک، 12 خرک، 14 خرک، 9 خرک، باس و … هستند. این تقسیمات بر اساس ابعاد و قواعد خاصی صورت می‌گیرند و تفاوت آن‌ها در ابعاد نت‌هایی است که قادرند با آن‌ها نواخته شوند.در این مقاله سعی کردیم تا با راهنمای خرید ساز سنتور بهتون کمک کنیم خرید بهتری داشته باشید.
راهنمای خرید ساز سنتور
راهنمای خرید ساز سنتور
با استفاده از سنتورهایی با تعداد خرک بیشتر، می‌توان بدون تغییر کوک، دستگاه‌های زیادی را نواخت. سنتور 12 خرکی که با یک کوک و یک خرک برای هر دسته سیم‌ها طراحی شده است، از معمول‌ترین نوع سنتورهاست. همچنین سنتور 9 خرکی نیز با 18 دسته سیم که هر دسته 4 تا سیم دارد، موجود است. در ضمن، سنتور 18 خرکی نیز وجود دارد که 9 تا خرک در سمت راست و 9 تا خرک در سمت چپ ساز قرار دارد.
خرک سنتور به دو شکل هفتی-هشتی و گرد تقسیم می‌شود. این خرک‌ها باعث انتقال ارتعاش سیم‌ها به صفحه شده و به عنوان واسطه ارتباط سیم با صفحه و پل‌ها عمل می‌کنند. هر چه تعداد خرک‌ها بیشتر باشد، تعداد نت‌هایی که با ساز قابل نواختن هستند، بیشتر خواهد شد. به این ترتیب، سنتور با تعداد خرک بیشتر، وسعت بیشتری در لحاظ تعداد نت نواختنی خواهد داشت.
اجزای تشکیل دهنده سنتور:
جعبه رزونانس:
راهنمای خرید ساز سنتور
این جعبه شامل صفحه، کفه، و کلاف بوده که به هم وصل شده‌اند تا جعبه‌ای ساخته شوند. در داخل این جعبه، 3 تا 7 چوب (پل) با قطر حدود ۱ سانتی‌متر بین صفحه و کف قرار دارند. مکان قرارگیری این پل‌ها به تخصص و تجربه سازنده بستگی دارد و در جاهای خاصی قرار می‌گیرند. این مسئله در کیفیت صدا و تناسب حجم آن تأثیر دارد.
جنس این جعبه از درختانی مانند گردو، راش، آزاد، رز وود، فوفل و غیره استفاده می‌شود که بیشتر از چوب گردو استفاده می‌کنند. چوب‌های مناطق سردسیر مانند کردستان، سنندج، الموت و … بهترین کیفیت را دارند. مدت زمان و شیوه خشک شدن چوب نیز در کیفیت ساخت سنتور تأثیر دارد و چوب‌هایی که مدت زیادی، مثلاً پنج سال از خشک شدن آن‌ها گذشته و چوب گردوی تیره با رگه‌های راست و منظم و فرهای ابرگونه دارند، مناسب‌تر هستند.
گل روی جعبه:
راهنمای خرید ساز سنتور
در صفحه سنتور دو سوراخ گل مانند وجود دارد که به ایجاد رزونانس کمک می‌کنند. سازنده سنتور بر اساس سلیقه خود، سیم‌های زرد و پشت خرک را زیر این سوراخ‌ها قرار می‌دهد.
صفحه و کف:
راهنمای خرید ساز سنتور
ضخامت صفحه و کف خصوصا ضخامت صفحه تاثیر زیادی روی صدای ساز دارد. ضخامت کف با توجه به جنس و میزان خشک شدن و همچنین تجربه و تخصص سازنده چوب 7 تا 9 میلی‌متر و ضخامت صفحه 5.5 تا 7.5 میلی‌متر است.
شیطانک:
راهنمای خرید ساز سنتور
دو میله استیل به قطر حدود 2 میلی‌متر روی برجستگی موجود روی دو ساق ذوزنقه قرار دارد که به آن شیطانک می‌گویند که سیم‌های سنتور روی آن قرار می‌گیرند. ارتفاع شیطانک روی صدای سنتور موثر است. با ارتفاع شیطانک می‌توان فشار سیم‌ها روی خرک را تغییر داد.
گوشی و سیم‌گیر:
راهنمای خرید ساز سنتور
روی کلاف در سمت راست سنتور گوشی قرار دارد که با آن‌ها سیم‌های ساز را کوک و تنظیم می‌کنند. شیوه برقو زدن و سوراخکاری گوشی منجر به کوک دقیق و خوب می‌شود. سیم‌گیر در طرف چپ قرار دارد و شیوه گره زدن سیم در نگه داشتن کوک موثر است.
سیم:
راهنمای خرید ساز سنتور
سنتور دارای دو نوع سیم است. سیم سفید از جنس فولاد و سیم زرد یا قرمز از ترکیب کروم، مس و فولاد است. یکدستی چگالی سیم و جنس آن در صدای ساز موثر است.
خصوصیات سنتور خوب
-
- زیبایی ظاهر و رنگرزی با لاک به کیفیت ساخت ساز کمک می کنند.
- جنس چوبی مناسب برای ساز شامل گردوی تیره و راست یا فر دار است.
- مدت زمان لازم برای خشک شدن چوب هر چه طولانی‌تر باشد بهتر است.
- تناسب ابعاد ساز بسیار مهم است.
- صدای ساز باید یکدست، زنگ دار، کریستالی و بدون تقه و پخته باشد.
- ساز باید چندین بار کوک شده باشد.
- قیمت ساز نیز بسیار مهم است.
- رنگ سنتور نیز باید در نظر گرفته شود.
- بهتر است صفحه سنتور دارای زینت کاری نباشد، به دلیل عدم یکدستی صفحه.
- شکل و رنگ خرک‌ها نیز باید مورد توجه قرار گیرند.
- شکل گل‌های سنتور نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
- نحوه قلاب کردن سیم‌ها بسیار مهم است.
- طرز پیچیدن سیم دور گوشی نیز باید در نظر گرفته شود.
- ساز باید به طور کامل تمیز شده باشد.
- صفحه زیر، صفحه رو و کلاف‌ها باید سالم باشند.
عوامل موثر بر قیمت سنتور
راهنمای خرید ساز سنتور
- کیفیت ساز
- کوک ساز
- صدای ساز
قبل از خرید سنتور، در ابتدا به سازنده آن دقت کنید و سپس به قیمت آن توجه کنید البته خواندن مقاله راهنمای خرید ساز سنتور فراموش نشه. همان‌طور که در سایر کالاها قیمت با کیفیت متریال آن تغییر می‌کند، قیمت سنتور نیز بر اساس کیفیت متریال متفاوت است و هرچه متریال بهتر باشد، قیمت بیشتری دارد. جنس چوب در همه سازها بر روی قیمت آن‌ها تأثیر بسزایی دارد.
بعد از متریال، نحوه ساخت سنتور نیز بر قیمت آن تأثیر می‌گذارد و یک ساز با متریال خوب اما ساختار نامناسب ارزشی ندارد. به همین دلیل، سنتوری که با متریال خوب اما ساختار بی‌کیفیت ساخته شده باشد، ارزش چندانی ندارد. همچنین، چوب‌های ضعیف و بی‌کیفیت پس از مدتی قوس را نگه نمی‌دارند و خم می‌شوند، به همین دلیل، سنتوری که با چوب‌های ضعیف ساخته شده باشد، نمی‌تواند کوک را به درستی نگه دارد.
نکات مهم در خرید سنتور
راهنمای خرید ساز سنتور
- یک سنتور خوب شاید رنگ روشنی داشته باشد اما کیفیت آن خوب باشد ولی تجربه ثابت کرده سنتور بارنگ تیره بهتر است که البته باید دقت کرد یک ساز با چوب روشن را با شیلان تیره نکرده باشند و به جای چوب تیره به شما بفروشند.
- سنتور با سیلر رنگ نشده باشد زیرا سیلر به دلیل خاصیت پوشانندگی منافذ چوب را می‌پوشاند و کیفیت صدای ساز را کاهش می‌دهد.
- زیبایی ظاهری یعنی نبود اثر اره و اثر داغی و حرارت روی چوب.
- برای اینکه از کیفیت نگهداری کوک مطمئن شوید امتحانی چند سیم را دوباره کوک کنید برای این کار از افراد باتجربه کمک بگیرید.
- حجم صدای ساز بستگی به سلیقه فرد دارد اما سازهایی که حجم صدای زیادی دارند تعداد پل و ضخامت آن را کاهش داده‌اند و از چوب روشن استفاده کرده‌اند که اینها باعث کاهش کیفیت صدای سنتور می‌شوند.
- تشخیص صدای یکدست سنتور کاری است که به تجربه و مهارت در این ساز نیاز دارد. شنیدن صدای اضافه در ساز مربوط به نبود تناسب ضخامت صفحه، جنس آن و محل پل گذاری است.
نگهداری از سنتور
راهنمای خرید ساز سنتور
- برای بیرون آوردن ساز از جعبه با یک دست کلاف سمت چپ و با دست دیگر ساز را بگیرید و به آرامی آن را خارج کنید.
- بعد از هربار استفاده سنتور را داخل جعبه آن بگذارید تا سیم‌های آن زنگ نزند و همچنین گرد و غبار روی ساز ننشیند.
- برای اینکه سازتان با چیزهای زبر برخورد نکند آن را روی جعبه ساز بگذارید و بنوازید.
- اگر جعبه از ساز بزرگتر است برای اینکه ساز در جعبه تکان نخورد و آسیب نبیند مقداری پارچه یا الیاف کنار آن بگذارید تا فیت جعبه شود
- بعد از بیرون آوردن سنتور از جعبه کمی صبر کنید و سنتور در معرض هوا باشد بعد شروع به نواختن کنید
- هنگام نواختن سنتور دستتان را روی سیم‌ها قرار ندهید زیرا باعث خارج شدن از کوک و آسیب به ساز می‌شود.
- گرما و سرما باعث آسیب دیدن ساز و خارج شدن آن از کوک می‌شود همیشه آن را در جعبه مخصوصش نگه دارید تا سالم بماند.
- اگر برای مدتی میخواهید از ساز استفاده نکنید سیم‌هایش را شل کرده و از کوک خارج کنید تا به آن فشار وارد نشود.
- با پارچه خشک و تمیزی ساز را تمیز کنید و با روغن و براق کننده آن را درخشان کنید.
- هر 2 سال یکبار سیم‌های ساز را تعویض کنید البته حرفه‌ای ها بهتر است 4ماهی یکبار اینکار را انجام دهند.
در نهایت سعی کنید از نواختن سنتور لذت ببرید به هر حال هر وسیله‌ای بعد از مدتی ممکن است آسیب ببیند.
تاریخچه سنتور
راهنمای خرید ساز سنتور
سنتور یکی از قدیمی‌ترین سازهای ایرانی است. در سنگ تراش‌های آشور و بابلیان نشانه‌های جا مانده‌ای از این ساز موجود می‌باشد. در تالیفات ابوالحسن علی بن حسین مسعوی، ابونصر فارابی و ابن سینا و اشعار منوچهری نام سنتور به چشم می‌خورد.
بعضی‌ها می‌گویند سنتور را ابونصر فارابی ساخته و در زمان‌های قدیم آن را به سایر کشورها نیز صادر می‌کردند زیرا گونه‌های مشابه سنتور در کشورهای عراق و ترکیه، سوریه، هند، مصر، پاکستان، چین، کره و… مشاهده کردند.
قدمت سنتری با شکل و شمایل امروزه به 150 سال پیش و زمان قاجار برمی‌گردد. از نوازندگان معروف این ساز محمد صادق خان، علی اکبر شاهی، حبیب سماعی، حسین و ابوالحسن صبا و از نوازندگان ده‌های اخیر نیز فرامرز پایور، محمد حیدری، پرویز مشکاتیان و… را می‌توان نام برد.
سخن پایانی
اگر به دنبال یک سنتور با کیفیت بالا و با صدایی بی نظیر هستید، فروشگاه دلشاد موزیک با بیش از نیم قرن سال سابقه درخشان در زمینه فروش سازهای سنتی و همکاری با استادان ساخت سنتور، بهترین گزینه برای شماست. با مراجعه به سایت دلشاد موزیک می توانید انواع سنتورهای ما را بررسی و انتخاب کنید.
از کیفیت بالای مواد اولیه تا کاربست دقیق و حرفه ای، تمامی جنبه های ساخت سنتور را رعایت کرده و سنتوری با صدای بی نظیر و ظاهری زیبا به شما ارائه می دهد. به فروشگاه دلشاد موزیک سر بزنید و از تجربه خریدی بی نظیری بهره مند شوید.
در فروشگاه دلشاد موزیک، کارشناسان مجرب و با تجربه آماده ارائه خدمات مشاوره به شما عزیزان هستند. با ارائه اطلاعات کامل و دقیق درباره محصولات موجود در فروشگاه، کارشناسان دلشاد موزیک به شما کمک می‌کنند تا بهترین انتخاب را برای خرید ساز خود داشته باشید.
مهمترین قابلیت کارشناسان دلشاد موزیک این است که مشاوره آن‌ها بصورت رایگان ارائه می‌شود. به این ترتیب، شما می‌توانید با هزینه‌ای صفر به بهترین ساز برای خود دست یابید و همچنین مطمئن شوید که بهترین محصول را خریداری کرده‌اید.
پس با مراجعه به فروشگاه دلشاد موزیک و استفاده از خدمات کارشناسان ما، خریدی مطمئن و با اطمینان داشته باشید.
