تنبور یک ساز زهی مضرابی و خوش صدا و قدیمی است که هزاران سال قبل از اسلام در ایران استفاده میشده و امروزه در کشور مدلهای با کیفیت و خوش ساختی تولید میشود.با ما با مقاله راهنمای خرید ساز تنبور همراه باشید.
تنبور شبیه سه تار است اما کمی از آن بزرگتر است و کاسهای کوچک دارد که هم به شکل یک تکه و هم چند تکه (ترکهای یا چمنی) در بازار موجود میباشد.
راهنمای خرید ساز تنبور
برای افرادی که دنبال آموزش یک ساز زهی آسان هستند، تنبور گزینهی مناسبی است. این ساز را با چهار انگشت دست راست و بدون استفاده از مضراب مصنوعی مینوازند.
اگر قصد خرید تنبور دوست داشتنی را دارید سایت دلشاد موزیک در این مقاله قصد دارد نکاتی که قبل از خرید بهتر است بدانید را در اختیار شما قرار دهد.
تاریخچه تنبور
تنبور از سازهای قدیمی خانواده دو تار است و از سازهای قدیمی ایران و ساز مذهبی سلسهی یارسان در غرب است و از معدود سازهایی است که در ایران مقدس شمرده میشود. این ساز در کرمانشاه و لرستان رواج بسیاری دارد. در مناطق لک نشین به آن تمیره میگویند.
مجسمهای که در اطراف مقبرهی دانیال نبی در شهر شوش وجود دارد این را نشان میدهد که تنبور 6000 سال قدمت دارد.
ویژگیهای ساز تنبور
طول تنبور 70 تا80 سانتی متر است و 3 سیم (یکی واخوان و دوتا سیم اصلی) دارد. تنبور 14 پرده دارد و ربع پرده ندارد و دارای دو کوک ( کوک هفت دستان (برز) و کوک پنج دستان (ته رز)) است.
جنس کاسه:
تنبور دارای کاسهی یکپارچه و گلابی شکلی است که بهترین جنس برای ساخت بدنه یا کاسهی این ساز چوب درخت گردو یا توت میباشد.
جنس دسته:
جنس دسته نیز معمولا از همان درخت گردو و توت میباشد.
جنس سیم گیر:
سیم گیر قطعهای است که در انتهای ساز نصب شده و یک سر سیمهای تنبور به آن گره میخورد. برای ساخت این قسمت از شاخ حیوانات استفاده میکنند و گاهی هم از متریال مصنوعی استفاده میکنند که البته قیمت آن نسبت به شاخ حیوانات ارزانتر است.
جنس پرده یا دستان:
برای ساخت این قسمت از روده گوسفند و بز استفاده میکنند در غیر این صورت صدای خروجی ساز کیفیت و شفافیت کمتری دارد. تنبور 13 تا 14 پرده دارد که در محلهای مشخصی روی دستهی ساز متصل میشوند.
خرک ساز:
جنس خرک از چوب محکم مثل گردو و شمشاد یا فوفل ساخته میشود و قطعهای است که روی سطح کاسه نصب میشود تا سیمها با فاصله از سطح ساز عبور کرده و به سیم گیر برسند. جنس خرک در کیفیت صدای ساز بسیار موثر است.
سیمهای تنبور:
در قدیم این سیمها از ابریشم خام یا زه ساخته میشدند اما امروزه از فولاد سفید و برنج زرد ساخته میشوند. این سیمها از یک طرف به سیم گیر و از طرف دیگر بعد از عبور از خرک و شیطانک به گوشی ساز متصل هستند.
نکات خرید ساز تنبور
- دقت کنید که سطح ساز کاملا صاف و یکدست و بدون خراشیدگی باشد و همچنین بهتر است فاقد منبت کاری و… باشد چون هنرنمایی روی چوب کیفیت صدای ساز را کم میکند.
- به نحوه اتصال دسته به ساز دقت کنید که به درستی و با ظرافت و دقیق متصل شده باشد.
- از فروشگاه معتبر خرید کنید.
- قبل از خرید تنبور صدای آن را امتحان کنید و آن را بنوازید یا از فروشنده یا فرد با تجربهای کمک بگیرید.
جنس صدای خوب و کیفیت صدای تنبور باعث ایجاد انگیزه در هنرجو میشود پس هنگام خرید به این موضوع دقت کنید و صرفا بخاطر هزینهی کمتر ساز بیکیفیتی نخرید که انگیزهی شما برای ادامه یادگیریتان را کاهش دهد.
صدای ساز باید شفاف و بدون خش خش و صاف باشد.
- در ساخت تنبور از چوب و فلز و زه استفاده میکنند و کیفیت هرکدام از اینها بر کیفیت ساز تاثیر دارد.
- برای تشخیص کیفیت چوب کاسهی تنبور دقت کنید که چوب درخت توت مایل به زرد و سطح داخلی آن قهوهای رنگ و دارای رگههای کم است و همچنین توجه کنید کاسه دارای برآمدگی و ترک خوردگی نباشد.
- جنس سیم گیر از شاخ حیوانات باشد کیفیت و قیمت بیشتری دارد. و سیم گیر چوبی قیمت و کیفیت کمتری داراست.