معرفی کتاب آموزش ارکستراسیون (2 جلدی)
کتاب آموزش ارکستراسیون ساموئل ادلر، یکی از کتابهای مفید برای آهنگسازان و موسیقیدانان است. بسیاری از موسیقیدانان، این اثر را معیاری برای متون ارکستراسیون معرفی کردهاند.
آموزش ارکستراسیون کتاب حجیمی است. این اثر که برای اولین بار در سال 1982 میلادی به چاپ رسید، در ایران با ترجمهی علیاکبر امیدنژاد منتشر شده است.
انتشارات نای و نی، ناشر این کتاب است که در 1256 صفحهی رحلی و در دو جلد گالینگور به چاپ رسیده است.
موضوع کتاب آموزش ارکستراسیون
موضوع کتاب آموزش ارکستراسیون همانطور که از اسمش مشخص است، به آموزش نوشتن یک قطعهی موسیقی اختصاص دارد.
ارکستراسیون یا سازآرایی (به زبان فرانسوی: Orchestration) یکی از شاخههای مهم در آهنگسازی محسوب میشود.
درواقع به مراحل عملی نوشتن یک قطعه برای ارکسترها و آنسامبلهای مختلف، ارکستراسیون میگوییم.
ارکستراسیون، دانشی برای انتخاب و ترکیب سازها و برقرار کردن تعادل میان گروههای سازی برای تنظیم یک قطعهی موسیقی در ارکستر است.
کتاب آموزش ارکستراسیون را به چه کسانی پیشنهاد میکنیم؟
با توجه به توضیحاتی که در بند قبلی داده شد، میتوان گفت که کتاب آموزش ارکستراسیون ساموئل ادلر، اثری تخصصی در حوزهی موسیقی است.
با مطالعهی این کتاب میتوانید به خوبی یاد بگیرید که چگونه از رنگهای صوتی گوناگون و ترکیبات پرشمارشان استفاده کنید.
برای مثال، یک آهنگساز میتواند پس از مطالعهی این کتاب، آکورد را به طور متعادل بین گروههای ارکستری توزیع کند و به صدایی متعادل و منطقی یا ملودی برجستهتر از بخشهای دیگر دست یابد.
بنابراین میشود ادعا کرد که از دانشجویان موسیقی بگیرید تا اساتید، نیاز به مطالعه و مرور کتاب آموزش ارکستراسیون دارند.
خرید کتاب آموزش ارکستراسیون از بالای همین صفحه و از سایت دلشاد موزیک امکانپذیر است.
قیمت کتاب آموزش ارکستراسیون نیز با توجه به حجم بالای آن، منطقی به نظر میرسد.
از دیگر آثار مربوط به این مبحث، کتاب اصول ارکستراسیون اثر نیکلای ریمسکی کرساکف است که میتوانید از سایت دلشاد موزیک خریداری نمایید.
بخشهای کتاب آموزش ارکستراسیون
کتاب حاضر که ویرایش چهارم این اثر محسوب میشود از دو بخش تشکیل شده است.
بخش اول، مربوط به مبحث سازشناسی است و بخش دوم، مربوط به ارکستراسیون.
در این کتاب، دانشجویان موسیقی میتوانند جنس صدای هر ساز و تغییرات آن را در طول محدودهی صدای ساز و همچنین محدودهی قابل اجرای هر ساز را یاد بگیرند.
در ادامه، موثرترین کاربردهای هر ساز در زمینهی ارکستر در هر یک از عصرهای موسیقی آموزش داده میشود و سپس به خود مبحث ارکستراسیون میرسیم که پیشتر راجع به آن گفته شد.
آشنایی با ساموئل ادلر، نویسندهی کتاب
ساموئل هانس ادلر (معروف به ساموئل ادلر یا آدلر/ به زبان انگلیسی: Samuel Adler) یک آهنگساز دوملیتی اهل کشورهای آلمان و ایالات متحدهی آمریکا به شمار میآید. او در سال 1928 میلادی به دنیا آمد.
این رهبر ارکستر مشهور ابتدا در دانشگاه هاروارد و سپس در دانشگاه بوستون به تحصیل رشتهی موسیقی پرداخته بود.
ادلر در بین بسیاری از بزرگان موسیقی، کسب تجربه کرده و از شاگردان افرادی همچون آرون کوپلند، پل هیندمیت، والتر پیسن و سرگئی کوسیویتسکی محسوب میشود.
قسمتی از کتاب آموزش ارکستراسیون ساموئل ادلر
پیشگفتار نویسنده:
هنگام نگارش نسخه اول کتاب «ارکستراسیون» از من درخواست شد تا در یک انجمن آهنگسازی درباره این موضوع سخنرانی کنم. عنوان مسیر آتی موسیقی را برای سخنرانی خود انتخاب کرده و بی محابا پیش بینی کردم که موسیقی دهه های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ چطور خواهد بود.
این پیشگویی که در آن زمان هوشمندانه به نظرم میرسید کاملاً خطا رفت و طی دو سه دهه گذشته مدام ذهن من را درگیر خود کرده است. در سال ۱۹۷۹ بر این باور بودم که موسیقی ربع پایانی قرن بیستم پیچیدهتر و آزمایشیتر از چند دهه پس از جنگ جهانی دوم خواهد بود.
با تغییرات شگرفی که پیشبینی کرده بودم ساخته شوند. روشهای نتنویسی جدیدی ابداع و سازهای جدیدی اختراع میشوند و حتی احتمال میدادم که سالنهای کنسرت جدیدی برای سازگاری غلو نیست اگر بگویم که غیبگوییام کاملاً اشتباه از آب درآمد!
در واقع ویژگی موسیقی تصنیف شده طی دو دهه گذشته سادگی مجدد آن است بازگشتی دوباره به سبک رومانتیک آسان فهم و حتی مردمی منظورم این نیست که تمام آهنگسازان نقاط مختلف دنیا اکنون از این فرمول پیروی میکنند.
قطعا آهنگسازان ممتاز زیادی وجود دارند که هنوز سبکهای پیچیدهتر قرن بیستم را زنده نگه داشته اند، ولی به طور کلی آهنگسازان جوانی که بیشترین اجراها را دارند از ادبیات موسیقایی بسیار سادهای برای بیان ایدههای خود بهره میبرند.
در حوزه ارکستراسیون نیز وضعیت مشابهی وجود دارد. با اینکه از اواسط قرن بیستم تا اواسط دهه ۱۹۷۰ فورانی از نتنویسیها و تکنیکهای اجرای جدید را شاهد بودیم به نظر میرسد که رویکرد سنتیتری نسبت به تنظیم ارکستر جای پا باز کرده است.
کتاب آموزش ارکستراسیون ساموئل ادلر برای نمونه میتوانیم به آثار آهنگساز لهستانی کریستف پندرسکی اشاره کرد که به عنوان یکی از رهبران موسیقی آوانگارد پس از جنگ، صدای ارکستری جدید و نیرومندی را خلق کرد. ویژگی آثار ارکستری پندرسکی از اوایل دهه ۱۹۷۰ تنظیم رومانتیک آنها است که شباهت تقریبی با تنظیم های ژان سیبلیوس دارد.
هدفم انتقاد از او نیست بلکه بیان حقیقت است آهنگسازان جوانتر به خصوص در آمریکا از آزمایش تکنیک های اجرای غیر عادی و موسیقی الکترونیک سود زیادی برده اند ولی علاقه شان به ارکستر سنتی و اساتید آغاز قرن بیستمی آن مالر، شوتنبرگ، استراوینسکی بارتوک و سایرین) تأثیر بیشتری بر بیان موسیقاییشان گذاشته است این آهنگسازان به چه سو خواهند رفت؟ نسل بعدیشان چه سرانجامی خواهد داشت؟ نمی توان با قطعیت در این باره نظر داد.
من که سالانه فرصت بررسی دهها تنظیم ارکستری انجام گرفته توسط آهنگسازان جوان و موفق را داشتم به این نتیجه رسیدم که استفاده خیال انگیز و مؤثری از ارکستر می کنند. همچنین دریافتم که شناخت کاملی نسبت به آثار ارکستری سنتی دارند.
این آهنگسازان یکی از منابع الهام غیر مستقیم کتاب «ارکستراسیون» من از اولین نسخه آن تاکنون بودهاند؛ هدف این کتاب کمک به دانشجویان موسیقی برای دستیابی به موفقیت های این آهنگسازان جوان است ویرایش چهارم کتاب ویژگی های جدیدی دارد.
که برای تحقق این امر طراحی شدهاند با اینکه اغلب دانشجویان آهنگسازی احتمالاً شناخت کافی نسبت به آثار موسیقی ارکستری دارند، ولی به طور متوسط دانشجویان مدارس آموزش عالی ممکن است از این موهبت برخوردار نباشند من از تجربیات تدریس خود و از نظرات همکارانم به این نتیجه رسیدهام که شکاف زیادی میان آگاهی دانشجویان معمولی موسیقی نسبت به آثار ارکستری سنتی و دانش مورد نیاز آنها وجود دارد.
یکی از کارهایی که برای جبران این کاستی انجام دادم افزودن آثار بسیار بیشتری به فهرست قطعاتی بود که در پایان هر فصل برای مطالعه بیشتر پیشنهاد شدند که در اغلب موارد موومانها یا قطعات کامل را شامل میشوند.
توصیه من به آموزگاران این است که علاوه بر پروژه های ارکستراسیونی که در کتاب تمرین آورده شدهاند تمریناتی را نیز برای تقویت گوش دانشجویان به آنها محول کنند. دانشجویان تنها با شنیدن و آشنا شدن با آثار موسیقی میتوانند گوش خود را تقویت کرده و افق موسیقی خود را بسط دهند.
نسخه جدید کتاب بسیاری از قطعات استاندارد آثار ارکستری نسخههای قبلی و مثالهای فراوان گرفته شده از آثار ارکستری قرن بیستم را حفظ کرده است در نسخه جدید نسبت به نسخه های قبلی به آثار ارکستری بسیار بیشتری استناد شده است که اطلاعات ارزشمندی را در اختیار تنظیمکنندگان با تجربه قرار میدهد.
خرید کتاب آموزش ارکستراسیون
همانطور که بالاتر گفتیم، کتاب آموزش ارکستراسیون و سایر آثار مکتوب حوزهی موسیقی در دلشاد موزیک موجود هستند.
برای معرفی و خرید سایر کتابهای موسیقی به لینک زیر مراجعه فرمایید:
یاشار طباطبایی –
سپاس از تلاش ویژه شما برای معرفی کامل این کتاب
با افتخار از شما تهیه کردم