دو نوع از پر طرفدارترین ژانرها و سبک‌های موسیقی‌ای که این روزها اقشار مختلف در ایران بهشون گوش میدن موسیقی ایرانی و موسیقی غربی هستن.
امروز میخوایم این دو سبک رو باهم مقایسه کنیم و تفاوت‌ها و شباهت‌هاشون باهم رو بشناسیم و با ریشه‌های این دو ژانر رو شناسایی کنیم.
اگه تو هم جزو طرافداران هردو یا حتی یکی از این دو سبک هستی تا پایان این مقاله با ما در دلشاد موزیک همراه باش.
مقایسه موسیقی ایرانی و موسیقی غربی
تاریخچه موسیقی ایرانی و موسیقی غربی
مقایسه موسیقی ایرانی و موسیقی غربی
موسیقی غربی ریشه در سنت کلاسیک اروپایی داره که به قرون وسطی و دوره های رنسانس برمیگرده. موسیقی کلاسیک غربی با آهنگسازهای برجسته‌ای مثل باخ، موتسارت، بتهوون و شوپن و کلی نوازنده و آهنگساز دیگه شناخته میشه و دوران طلایی موسیقی غرب به این دوره برمیگرده.
این دوره تاریخی، موسیقی مدرن غرب در ژانرهای مختلف مثل جاز، راک و پاپ رو هم تحت تاثیر قرار داده.
در مقابل، موسیقی ایرانی تاریخ خیلی قدیمی‌تر و طولانی‌تری داره که به دوران امپراتوری ایران باستان برمی گرده. موسیقی ایرانی فرهنگ ها و سنت های مختلف زیادی از جمله موسیقی یونانی، عربی، هندی و ترکی رو در همه این سال‌ها تحت تاثیر قرار داده.
موسیقی ایرانی همینطور تحت تاثیر جغرافیای ایران هم قرار گرفته که بیابان‌ها، کوه‌ها و ساحل دریاها هم قرار گرفته و به همین دلیله که سبک موسیقی در همه این نقاط باهم متفاوت هستن و اینطوری شد که ژانرهای مختلف در موسیقی ایرانی به وجود اومد.
تفاوت‌های تکنیکی موسیقی ایرانی و موسیقی غربی
مقایسه موسیقی ایرانی و موسیقی غربی
موسیقی غربی مبتنی بر سیستمی از تونالیته خست که حول مفهوم کلیدهای ماژور و مینور ساخته شده. همینطور سیستم تونال حول مقیاس دیاتونیک متمرکزه که از هفت نت و آکوردهای مربوط به اون‌ها تشکیل شده.
تازه موسیقی غربی از هارمونی پیچیده و کنترپوان استفاده میکنه که امکان ایجاد آهنگ‌های پیچیده با لایه‌های مختلف ملودی و هارمونی را فراهم می کنه.
در مقابل، موسیقی ایرانی مبتنی بر یک سیستم مدال هست که به سیستم «دستگاه» معروفه. سیستم دستگاه از دوازده حالت مختلف تشکیل شده که هر کدوم با حالت عاطفی خاصی همراهه.
یک تفاوت تکنیکی دیگه‌ای که موسیقی ایرانی با موسیقی غربی داره ابنه که در موسیقی ایرانی از فواصل ربع پرده‌ای استفاده میشه که در موسیقی غربی کاربردی نداره.
موسیقی ایرانی عموماً مونوفونیک هست به این معنی که در هر زمان فقط یک ملودی در حال پخش یا خواندن شدنه یا اصطلاحا ملودی یک خطی هست، البته استثناهایی نیز وجود داره.
نحوه اجرا در موسیقی ایرانی و موسیقی غربی
مقایسه موسیقی ایرانی و موسیقی غربی
موسیقی غربی معمولاً توسط گروهی از نوازندگان اجرا میشه که در این نوع اجراها هر نوازنده ساز مثل گیتار، گیتار الکتریک، ویولن، پیانو و… متفاوتی رو می‌نوازه یا قسمتی متفاوت رو می‌خونه. گروه‌های موسیقی معمولاً توسط رهبر ارکستر رهبری می شن که نوازنده‌ها رو باهم هماهنگ می کنه و حمایتشون میکنه.
موسیقی غربی معمولا در سالن‌های بزرگ کنسرت یا بقیه مکان‌های رسمی مانند سالن‌های اپرا یا سالن‌های سمفونی اجرا میشه.
در مقابل، موسیقی ایرانی بیشتر توسط تکنواز یا گروه کوچکی از نوازنده‌ها اجرا میشه و هر نوازنده‌ای ساز مثل کمانچه، سه تار، تار، سنتور، دف و… متفاوتی رو می‌نوازه یا قطعه متفاوتی رو می‌خونه.
موسیقی ایرانی جو صمیمی و گرمی داره و بخاطر همین هم معمولاً در محیط‌های صمیمی‌تری مانند چای‌خونه‌ها و مجلس‌های خصوصی و خودمونی اجرا میشه.
موسیقی ایرانی در کنار همه این‌ها به بداهه نوازی تأکید میکنه و نوازندگان بیشتر موقع‌ها ملودی رو به سبک و سیاق خودشون تغییر میدن و رنگ و بوی خاص و جدیدی به ملودی اضافه میکنن.
زمینه‌های فرهنگی
مقایسه موسیقی ایرانی و موسیقی غربی
موسیقی غربی عمیقاً در فرهنگ اروپایی و آمریکایی ریشه دوانده و از طریق استعمار کردن کشورهای مختلف و جهانی شدن، به کشورهای آسیایی و در کل سراسر جهان صادر شده.
موسیقی غربی با ایده های فردگرایی، پیشرفت و مدرنیته همراهه و این نوع اندیشه‌ها رو خیلی قوی و به وضوح در برمیگیره.
با این حال، توجه به این نکته مهمه که موسیقی غربی یک موجودیت یکپارچه نداره و تنوعات منطقه‌ای و خرده فرهنگی زیادی در سنت گسترده‌تر وجود داره و همین موسیقی غربی‌ای که به کشورهای مختلف راه پیدا کرده هم به خودی خود تحت تاثیر فرهنگ غالب اون منطقه قرار گرفته و تغییراتی توش ایجاد شده.
اما موسیقی ایرانی ریشه عمیقی در فرهنگ ایرانی داره و یکی از جنبه‌های مهم هویت ایرانی محسوب میشه. موسیقی ایرانی در طول تاریخ با اندیشه‌های زیادی همراه بوده مثلا اندیشه معنویت، عرفان و حتی شعر.
نکته مهم درباره موسیقی ایرانی اینه که موسیقی ایرانی با جنبه‌های دیگه فرهنگ ایرانی هم پیوند تنگاتنگی داره.
موسیقی غربی و موسیقی ایرانی دوتا سنت موسیقایی متمایز با ویژگی‌ها و اهمیت فرهنگی مختص به خودشون هستن. با اینکه هر دو سبک شباهت‌های خاصی به هم دارن، اما در رویکردهاشون نسبت به ملودی، ریتم، هارمونی و سازبندی تفاوت قابل توجهی وجود داره.
رویکرد موسیقی ایرانی و غربی نسبت به هارمونی
مقایسه موسیقی ایرانی و موسیقی غربی
در حالی که موسیقی غربی اغلب به‌عنوان سبک «هارمونی‌محور» توصیف میشه، موسیقی ایرانی معمولا بیشتر مدال هست و تمرکزش بیشتر روی بداهه نوازی و رنگ و لعاب جدید و خاص دادن به ملودی در نظر گرفته میشه.
هارمونی غربی مبتنی بر سیستمی از کلیدهای ماژور و مینور هست که برای یه وجود آوردن تنش و ضرب در ملودب از آکوردها استفاده میکنه.
اما همونطور که قبل‌تر گفتیم موسیقی ایرانی مبتنی بر سیستمی از حالت‌ها یا مقیاس‌هاست که به سیستم دستگاه‌ها معروفه که هر کدوم مجموعه‌ای از قواعد و الگوهای ملودیک خاص خودشون رو دارن.
تفاوت سازهای موسیقی ایرانی و موسیقی غربی
مقایسه موسیقی ایرانی و موسیقی غربی
در نهایت، موسیقی غربی و موسیقی ایرانی در زمینه سازهاشون هم تفاوت چشمگیری باهم دارن.
موسیقی غربی به طور سنتی از سازهای ارکستری مثل سازهای زهی، باده‌ای، برنجی و ضربی استفاده می کنه در حالی که موسیقی ایرانی بیشتر از سازهای سنتی‌ای مثل سه تار، تار، سنتور و تمبک استفاده میکنه.
خلاصه کلام
به طور کلی موسیقی ایرانی در مقایسه با موسیقی سنتی غربی از قدمت بیشتری برخورداره و وقتی تاریخ موسیقی غربی رو بررسی کنیم رد پای موسیقی و سازهای ایرانی رو هم در اون میبینیم.
یا وجود تفاوت‌های زیادی که این دو سبک از موسیقی باهم دارن، شباهت‌هاشون هم به اندازه‌ای هست که مجبورمون کنه تا بهشون حسابی توجه و بررسیشون کنیم.
چه طرفدار موسیقی سنتی ایرانی هستی چه عاشق موسیقی مدرن غربی، از سه تار و تنبک گرفته تا گیتار ویولن و پیانو، همه و همه رو میتونی با بهترین قیمت و کیفیت از دلشاد موزیک خریداری کنی و از صدای زیبا و البته متفاوتشون لذت ببری.
