کتاب ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی
کتاب ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی درباره ردیف موسیقی ایرانی است که موسی معروفی آن را گردآوری کرده است و بعد ها مهدی برکشلی آن را منتشر کرده است.
موسی معروفی با تکیه بر ردیف میرزا عبدالله و آقا حسینقلی و با استفاده از نوشته های علینقی وزیری ردیف ها را گردآوری کرده است و در سال ۱۳۸۹ توسط موسسه ماهور منتشر شد.
درباره دستگاه موسیقی ایرانی
دستگاه های موسیقی ایرانی به مجموعه ای از گوشه های میگویند که با هم در گام و کوک و فواصل نت ها هم آهنگی دارند. دستگاه ها دارای گوشه هایی هستند که با نظم خاصی پست سر هم چیده شده اند. گوشه ها ملودی های کوتاهی هستند که در یک ساز و آواز یا تکنوازی ایرانی میشنوید. مجموعه ی این گوشه ها یک دستگاه ایرانی را یوجود می آورند.
أنواع دستگاه موسیقی ایرانی
دستگاه شور: قسمت های زیادی از قطعات موسیقی ایرانی مثل تصنیف ها و چهار مضراب ها در این دستگاه ساخته شده است و میتوان گفت یکی از بزرگترین دستگاه های موسیقی ایرانی محسوب میشود.
دستگاه سه گاه: یکی از قدیمی ترین دتسگاه های موسیقی ایرانی است که در تمام کشور های مسلمان وجود دارد و بیشتر برای نشان دادن غم و اندوه در قطعه به کار میرود.
دستگاه چهارگاه: این دستگاه گزینه ی مناسبی برای ساخت قطعات حماسی و ملی میباشد. این دستگاه به زیبایی میتواند به شنونده حالت شوق و افتخار را القا کند.
دستگاه همایون: این دستگاه بسیار غم انگیز است طوری که میتوان گفت از دشتی هم اندوه ناک تر است. این دستگاه به قطعات حالتی اشرافی و شاهانه میدهد. همچنین بسیاری از نغمه ها و لالایی ها در نقاط مختلف ایران در این دستگاه اجرا میشوند.
دستگاه ماهور: این دستگاه بر خلاف دستگاه همایون است و حالتی فرح بخش و شادی را به شنونده القا میکند. قطعاتی که در این دستگاه هستند حال شما را خوب میکنند و سر حالتان میکنند. پیشنهاد میکنیم در هنگام ناراحتی آهنگ هایی که در دستگاه ماهور هستند را گوش دهید.
دستگاه نوا: اگر بخواهیم به صورت خیلی ساده این دستگاه را توضیح دهیم این دستگاه نه خیلی شاد است نه خیلی غمگین و از لحاظ کوک خیلی شباهت زیادی به دستگاه شوز دارد اما گردش ملودی های با دستگاه شور تفاوت زیادی دارند. این دستگاه با حالتی عرفانی و بسیار عمیق گفته و توصیف شده است.
دستگاه راست پنجگاه: یکی از مهجور ترین دستگاه های ایرانی است که متاسفانه آهنگ های زیادی در این دستگاه ساخته نشده است. دستگاه راست پنج گاه تقریبا شبیه دستگاه ماهور است با این تفاوت که در جمله بندی ها و فرود ها و نت های ایست با ماهور فرق های بسیاری دارد.
مهدی برکشلی
مهدی برکشلی یکی از موسیفی دانان و آهنگسازان موسیقی ایران و نوازنده ویولن است و یکی از محققین در مبانی فیزیکی موسیقی و موسیقی نظری است. او در سال ۱۲۹۰ در تهران متولد شد و نزد اسماعیل زرین فر نواختن ویولن رو آموزش دید و در ۲۱ سالگی لیسانس خود را در رشته ی فیزیک و شیمی گرفت و به تدریس در دارالفنون پرداخت.
در این مدت نزد استاد علینقی وزیری بعد نظری موسیقی رو یاد گرفت و نواختن ویولن و کار با ارکستر را یاد گرفت و از مدرسه عالی موسیقی موفق به دریافت دیپلم عالی شد. همچنین او در ارکستر انجمن دوستداران موسیقی ملی در سمت نوازنده ویولن و آهنگساز جای گرفت و دوره مقدماتی ردیف مجلسی موسیقی ایرانی را نزد ابوالحسن صبا یاد گرفت.
او در ادامه برای تحصیل در دانشگاه سوربن به فرانسه رفت و بعد از گرفتن دکترای علوم در مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه در رشته صداشناسی مشغول به کار شد و از دانشگاه اکس مارسی دکترای تخصصی علوم آکوستیک را گرفت.
او بعد از بازگشت به ایران طرح هایی مثل تاسیس سازمان ملی فولکلور ایران و صداخانه ملی و تاسیس دوره عالی موسیقی شناسی را ارائه داد و به تدریس در دانشگاه تهران پرداخت. از او بیشت از ۴۰ مقاله در زمینه موسیقی به زبان های فرانسه و انگلیسی و بیش از ۲۰ مقاله به زبان فارسی و یازده عنوان تالیف بر جای مانده است.
موسی معروفی
موسی معروفی یکی از موسیقی دانان و نوازنده تار و ندرس و گردآوردنده ردیف موسیقی ایران بود که در سال ۱۲۶۷ در تهران متولد شد. او یکی از بزرگترین معلمان موسیقی ایران بود.
او یکی از ارزنده ترین و ویژه ترین کارها را در عرصه ی موسیقی ایفا کرد و آثار ارزنده ای را در موسیقی ایران ثبت کرد و در اختیار هنرجویان و آیندگان گداشت تا بتوانند از آن استفاده کنند و ینوازند و درباره آنها نظر دهند.
او علاقه زیادی به تکمیل نت نویسی ردیف داشت و تصنیف های زیادی را از خود به یادگار گذاشته است. از تصنیف های معروف او میشود به موسم گل اشاره کرد که برای سریال هزار دستان انتخاب و تنظیم شد. او همچنین در هنرستان موسیقی ملی تدریس میکرد و با ارکستر رادیو در همان سال تاسیس همکاری داشت.
خلاصه کتاب ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی
کتاب ردیف دستگاه موسیقی ایرانی در سه بخش و یازده فصل به بررسی موسیقی در دستگاه های مختلف ایران میپردازد.
بخش اول این کتاب موسیقی به موسیقی ردیف اختصاص پیدا میکند و در نه فصل موارد مختلفی از این موسیقی را بررسی میکند. بخش دوم شامل دو فصل است که به شیوه اجرایی موسیقی کنونی ایران و تفکیک آنها و محور های اساسی موسیقی سنتی میپردازد. بخش سوم کتاب ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی شامل توضیحات و فهرست های مختلف است مثل آهنگ ها، تصاویر، جداول، شعر ها و منابع استفاده شده است.
کتاب های دیگر مهدی برکشلی
- کتاب مداومت در أصول موسیقی ایرانی: گام ها و دستگاه های موسیقی
- کتاب الموسیقی الکبیر
- کتاب موسیقی ایرانی (مجموعه مقالات)
- کتاب نی نوا (مجموعه مقالات)
کتاب های دیگر موسی معروفی
- کتاب نه پیش درآمد و رنگ
- کتاب دوره متوسطه سنتور
- کتاب نوا برای نوآموزان موسیقی ایرانی
- کتاب هجده قطعه پیش درآمد برای قیچک آلتو
- کتاب دستور مقدماتی تار و سه تار هنرستان کتاب دوم
- کتاب ردیف دوره ی متوسطه تار و سه تار
- کتاب دستور مقدماتی تار و سه تار هنرستان کتاب اول
- کتاب ردیف مقدماتی تار و سه تار کتاب سوم هنرستان
- کتاب ردیف مقدماتی تار و سه تار کتاب دوم هنرستان
- کتاب ردیف مقدماتی تار و سه تار کتاب اول هنرستان
- کتاب ردیف مقدماتی تار و سه تار کتاب چهارم هنرستان
- کتاب دستور مقدماتی تار و سه تار کتاب اول و دوم هنرستان
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.