توضیح بر چاپ پنجم مجموعه ی آثار درویش خان
در ویرایش حاضر سعی بر این بوده تا این مجموعه هر چه کم نقص تر در نظر آید. شاید توضیح آنچه در این ویرایش انجام شده در حوصله خوانندگان نگنجد؛ بنابراین به صورت مختصر اشاره می شود؛ علاوه بر آنکه تمامی آهنگها دوباره نویسی و غلط های آنها تصحیح شده است.
– در میزان بندی بعضی آهنگها هم چون پیش درآمد راک و رنگ پریچهر و پریزاد تجدید نظر شده است.
– آوانگاری شعرها با روشی که خواندن شان سهل تر باشد انجام شده است ترتیب آهنگها که در چاپ سوم به دلیل اضافه شدن چند آهنگ به هم خورده بود رعایت شده است.
– بعضی از اتصال ها و نشانه های غیر ضروری به خصوص برای اجرای تار و سه تار که عیناً از روی منابع ذکر شده بازنویسی شده بود حذف شده و یا اتصال های لازم نوشته شده است.
– در جمله نگاری و رسم الخط نت آهنگ ها تجدید نظر شده است.
– در نشانه های سرعت اجراها تمپوها تجدید نظر شده است.
– پیش درآمد دوم افشاری که در چاپ چهارم معلوم شد اثر رکن الدین مختاری است حذف شده است.
– تصنیف ایران به شب وصلت و رنگ سوم ماهور به مجموعه حاضر اضافه شده است.
– نت نویسی دوباره این مجموعه را شاگرد و دوست عزیزم آقای علیرضا عزیزیان انجام داده است، دقت نظر و نظم و ترتیب ایشان در کار تحسین برانگیز است علاوه بر آن با یادآوری برخی نکته ها در این ویرایش سهم داشته اند. صمیمانه از ایشان متشکرم.
– تشکر از دوست عزیز آقای علی صمدپور به پاس یاری شان.
– و سپاس و تقدیر از دوست عزیز آقای محمد موسوی مدیر مؤسسه ماهور به خاطر تلاش صمیمانه و پیگیر در فراهم آوردن امکان نشر آثار موسیقی.
ارشد تهماسبی
پاییز ۱۳۷۶
تار دهم در کف درویش خان
تا بدمد بر بدن مرده جان ایرج میرزا
مقدمه چاپ اول کتاب مجموعه آثار درویش خان
غلامحسین درویش خان یکی از معدود نوابغ موسیقی ایران بود. تأثیرات و ابداعات او در فرم های موسیقی ایران مشهود است. آنچه به عنوان برترین ویژگی او می توان ذکر کرد همانا نوآوری و پویایی اوست در راه اعتلای موسيقى.
بی گمان برای بررسی سیر آهنگ سازی در ایران باید از درویش خان آغاز کرد. درویش خان اولیـن می تواند با استناد به آثارش از او یاد کند. آهنگ سازی است که آثارش دارای سبک و شیوه است همچنین اولین آهنگ سازی است که تاریخ موسیقی ایران استحکام و زیبایی آثار درویش خان نشان از نبوغ سرشار و پشتوانه صحیح موسیقی کلاسیک ایران در ذهن، او دارد.
در اینجا هدف نقد و بررسی آثار درویش خان نیست. آنچه مورد نظر من بوده جمع آوری و در دسترس قرار دادن آثار آهنگسازان ایران و درویش خان به عنوان اولین آنهاست تا گذشته از جنبه های آموزشی با موجود بودن مجموعه آثار آنان صاحب نظران به تجزیه و تحلیل و مقایسۀ این آثار همت گمارند امیدوارم این مهم بـه انجام رسد.
اکنون مجموعه آثار درویش خان منطبق بر فهرستی که استاد روح الله خالقی در کتاب خود سرگذشت موسیقی ایران آورده به چاپ سپرده می.شود در روایت آثار گذشتگان اختلافهایی موجود است سعی کرده ام به درست ترین روایات از آثار درویش خان استناد کنم امید است نقایص آن را بر من ببخشایید.
درویش زمان ما و درویش نخست
هر یک به رهی رسم تجدد می جست
آن یک خط راست را شکسته بنوشت
وين موسيقي شکسته را کرد درست افسرا
غلامحسین درویش خان در سال ۱۲۵۱ به دنیا آمد پدرش حاجی بشیر از اهالی طالقان بود و اندکی سه تار می نواخت. پدرش او را از کودکی به موزیک دارالفنون سپرد درویش خان به فراگرفتن خط موسیقی، شیپور و طبل مشغول شد. مقدمات سه تار را نزد پدرش و تار را نزد آقاحسینقلی آموخت.
از شاگردانش موسی معروفی ابوالحسن صبا، سعید هرمزی مرتضی نی داوود حسین سنجری، ارسلان درگاهی، شکری ادیب السلطنه، حسینعلی غفاری علی محمد صفایی و عبدالله داور را میتوان نام برد. شرح کامل سرگذشت درویش خان را میتوان در کتاب سرگذشت موسیقی ایران نوشته روح الله خالقی (جلد اول صفحهٔ ۲۹۶ تا (۳۲۵) مطالعه کرد.
کتاب مجموعه‌ی آثار درویش خان
او در سال ۱۳۰۵ در یک سانحه اتومبیل بدرود حیات گفت نقل این ماجرا در سالنامه پارس ۱۳۰۶ چنین آمده: شب چهارشنبه ۲ آذر ماه آقای درویش خان استاد مهم و عالیقدر موسیقی ایران با در شکه نمره ۱۵۹ در حین عبور از خیابان امیریه با اتوموبیل نجم الدین نام مصادف شده اتوموبیل یکی از اسبها را شکم دریده در شکه چی حسن نمره ۸۱۲ و درویش خان از درشکه پرت شده تا ایشان را به مریضخانه حمل نمودند درویش دار فانی را وداع گفته محفل موسیقی ایران را از فقدان خود خالی و خاموش نمود.
غلامحسین درویش خان در گورستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد روی سنگ مزار او ابیات زیر حک شد:
درویش اگر از این جهان رفت
مشنو که فقیر و ناتوان رفت
درویش هنرور زمان بود
استاد هنرور زمان رفت
فریاد ز بوستان برآمد
كان بلبل خوش ز بوستان رفت
چون دید چنین مدیر ناهید
کان چشم و چراغ دوستان رفت
تاریخ وفات او ز من خواست
تا برکنم آنچه داستان رفت
من نیز بگفتم ای شکوهی
درویش یگانه جهان رفت
فهرست کتاب مجموعه آثار درویش خان
عنوان
- پیش درآمد ماهور
- پیش درآمد راک (ماهور)
- چهار مضراب ماهور
- تصنیف ماهور (ز من نگارم
- تصنيف ماهور (دائم مه من…)
- تصنیف ماهور به شب وصلت…
- رنگ ماهور (قهر و آشتی)
- رنگ ماهور (دوم)
- رنگ ماهور (سوم)
- مارش (ماهور)
- پولکا (ماهور و چهارگاه)
- ۱۲ حصار (چهارگاه)
- ۱۳ رنگ همایون
- ۱۴ پیش درآمد شوشتری
- رنگ شوشتری
- تصنیف بیات اصفهان (ایران)
- رنگ بیات اصفهان (پریچهر و پریزاد
- رنگ بیات اصفهان (غنی و فقیر)
- رنگ بیات اصفهان (سوم)
- پیش درآمد سه گاه تا ناله کمال
- تصنیف سه گاه (صبحدم)
- تصنیف سه گاه (عروس گل)
- رنگ سه گاه
- پیش درآمد ابوعطا
- پیش درآمد ابوعطا (دوم)
- تصنیف حجاز ابوعطا (بهار دلکش)
- رنگ ابوعطا
- پیش درآمد افشاری
- دو ضربی افشاری
- تصنیف افشاری باد خزان
- رنگ افشاری
- رنگ افشاری (دوم)
- توضیحات
- جدول انطباق حروف فارسی با لاتین
فهرست منبع
- دست نویس استاد موسی معروفی
- اجرای گروه شیدا
- کتاب دوره اول تار و سه تار، ردیف استاد صبا
- اجرای استاد محمدرضا لطفی و نصر الله ناصح پور
- اجرای استاد علی اصغر بهاری به تقاضای نگارنده
- کتاب ردیف آوازی و تصنیفهای قدیمی، گردآوری استاد فرامرز پایور
- کتاب دوم ویولون هنرستان
- کتاب چهارم ویولون هنرستان
- سمی دست نویس استاد موسی معروفی
- کتاب دوم تار و سه تار هنرستان
- دست نویس استاد موسی معروفی
- کتاب چهارم ویولون هنرستان
- دست نویس استاد موسی معروفی و کتاب رنگ اثر محمد بهارلو
- دست نویس استاد موسی معروفی
- دست نویس استاد موسی معروفی و کتاب ۲۴ قطعه، گردآوری مفخم پایان
- کتاب ردیف آوازی و تصنیفهای قدیمی، گردآوری استاد فرامرز پایور
- دست نویس استاد موسی معروفی
- کتاب دوم تار و سه تار هنرستان
- نت نگاری جلال ذوالفنون
- کتاب چهارم ویولون هنرستان
- نت نگاری استاد فرامرز پایور
- دست نویس استاد موسی معروفی و کتاب ۴۲ ترانه قدیمی، نصر الله حدادی
- اجرای گروه شیدا و عارف
- کتاب سوم ویولون هنرستان. نت نگاری استاد علینقی وزیری
- نت نگاری ابراهیم منصوری کتاب تصنیف اثر محمد بهارلو
- نت نگاری استاد فرامرز پایور
- کتاب دوم ویولون هنرستان.
- روایت استاد نورعلی برومند
- کتاب سوم ویولون هنرستان کتاب سوم ویولون هنرستان
- نت نگاری جلال ذوالفنون.
تار ارشد تهماسبی تمبک: داریوش زرگری
صدابردار: ناصر فرهودی
تاریخ ضبط: ۱۳۷۲
- پیش درآمد ماهور
- چهار مضراب ماهور تدوین استاد صبا
- رنگ ماهور قهر و آشتی
- رنگ ماهور (دوم)..
- پیش درآمد راک (ماهور)
- پولکا (ماهور وچهارگاه)
- رنگ اصفهان (پریچهر و پریزاد).
- رنگ شوشتری
- پیش درآمد چهارگاه
- اثر رکن الدین مختاری به علاوه قسمت حصار از درویش خان
- رنگ همایون ..
- رنگ اصفهان غنی و فقیر
- رنگ اصفهان (سوم).
- پیش درآمد افشاری
- رنگ افشاری
- رنگ افشاری (دوم).
- پیش درآمد ابوعطا
- رنگ ابوعطا
- پیش درآمد سه گاه
- رنگ سه گاه
از میان ۲۹ اثر این کتاب ۱۹ قطعه در سیدی انتخاب و اجرا شده است اجرای این قطعات برابر با نت آنهاست. در موارد معدودی بعضی از، جملات به سلیقه ی اجراکنندگان این مجموعه تکرار شده است.
همچنین در انتخاب تمپوی سرعت بعضی از قطعات از تمپوی ثبت شده در نت پیروی نشده است.
دیگر آنکه مایه ی رنگ ابوعطا در این مجموعه با نت متفاوت و مطابق با مایهی پیش درآمد ابوعطا، انتخاب شده است تا هنگام گوش سپردن بتوان پیش درآمد و رنگ را پی در پی و با وحدت مایه شنید. این اجرا در سال ۱۳۷۲ به استاد حسین علیزاده تقدیم شد.
توضیحات درباره کتاب مجموعه آثار درویش خان
محتوای کتاب مجموعه آثار درویش خان منطبق بر فهرستی که استاد روح الله خالقی در کتاب خود، سرگذشت موسیقی ایران، آورده به چاپ رسیده است. در ویرایش حاضر سعی بر این بوده تا این مجموعه هرچه کم نقص‌تر در نظر آید.
شاید توضیح آن چه در این ویرایش انجام شده، در حوصله خوانندگان نگنجد؛ بنابراین به صورت مختصر اشاره میشود؛ علاوه بر آن که تمامی آهنگها دوباره نویسی و غلط‌های آنها تصحیح شده است:
۱. در میزان‌بندی بعضی آهنگها هم چون پیش درآمد راک و رنگ پریچهر و پریزاد تجدید نظر شده است.
۲. آوانگاری شعرها با روشی که خواندنشان سهل‌تر باشد انجام شده است.
۳. ترتیب آهنگها، که در چاپ سوم به دلیل اضافه شدن چند آهنگ به هم خورده بود رعایت شده است.
۴. بعضی از اتصال‌ها و نشانه‌های غیرضروری که عینا از روی منابع ذکر شده، بازنویسی شده بود، حذف شده و یا اتصال‌های لازم نوشته شده است.
۵. در جمله‌نگاری و رسم‌الخط نت آهنگها تجدید نظر شده است.
۶. در نشانه‌های سرعت اجراها (تمپوها) تجدید نظر شده است.
۷. پیش‌درآمد دوم افشاری که در چاپ چهارم معلوم شد اثر رکن الدین مختاری است، حذف شده است.
۸. تصنیف ایران، به شب وصلت و رنگ سوم ماهور به مجموعه حاضر اضافه شده است.
غلامحسین درویش خان در سال ۱۲۵۱ به دنیا آمد پدرش حاجی بشیر از اهالی طالقان بود و اندکی سه تار می‌نواخت. پدرش او را از کودکی به موزیک دارالفنون سپرد. درویش خان به فراگرفتن خط موسیقی، شیپور و طبل مشغول شد.
مقدمات سه تار را نزد پدرش و تار را نزد آقاحسینقلی آموخت. از شاگردانش:
موسی معروفی، ابوالحسن صبا ، سعید هرمزی، مرتضی نی داوود، حسین سنجری، ارسلان درگاهی، شکری ادیب السلطنه، حسینعلی غفاری، علی محمد صفایی و عبدالله داور را میتوان نام برد.
درویش خان یکی از معدود نوابغ موسیقی ایران بود. تاثیرات و ابداعات او در فرم‌های موسیقی ایران مشهود است. آن چه به عنوان برترین ویژگی او میتوان ذکر کرد همانا نوآوری و پویایی اوست در راه اعتلای موسیقی.
بی گمان برای بررسی سیر آهنگسازی در ایران باید از درویش خان آغاز کرد.
درویش خان اولین آهنگسازی است که آثارش دارای سبک و شیوه است همچنین اولین آهنگسازی است که تاریخ موسیقی ایران می‌تواند با استناد به آثارش از او یاد کند.
استحکام و زیبایی آثار درویش خان نشان از نبوغ سرشار و پشتوانه صحیح موسیقی کلاسیک ایران در ذهن او دارد. در کتاب مجموعه آثار درویش خان هدف نقد و بررسی آثار درویش خان نیست.
آنچه مورد نظر است جمع آوری و در دسترس قرار دادن آثار آهنگسازان ایران و درویش خان به عنوان اولین آنهاست تا گذشته از جنبه‌های آموزشی با موجود بودن مجموعه آثار آنان صاحب نظران به تجزیه و تحلیل و مقایسه این آثار همت گمارند.
کتاب مجموعه آثار درویش خان گردآوری ارشد تهماسبی در ۸۴ صفحه توسط نشر ماهور منتشر شده است.
خرید آنلاین کتاب مجموعه آثار درویش خان
در همین سایت دلشاد موزیک شما می توانید کتاب مجموعه آثار درویش خان را به صورت آنلاین خریداری کنید.
همچنین بهتره بگیم سایت دلشاد موزیک بزرگترین آرشیو و فروشگاه آنلاین کتاب های حوزه موسیقی هست و شما می توانید تقریبا هر کتابی که دلتون می خواهد رو در این کتابخانه پیدا کنید و به صورت آنلاین خرید کنید.
برای دیدن همه کتاب ها روی عکس یا لینک زیر کلیک کنید:
دیدن همه کتاب های فروشگاه دلشاد موزیک
کتابخانه و کتابفروشی دلشاد موزیک – بزرگترین کتابفروشی آنلاین در زمینه موسیقی (سنتی – پاپ – کلاسیک و..)
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.