سازدهنی یا هارمونیکا یک ساز بادی هست که نقش خیلی مهمی در دنیای موسیقی بازی میکنه و تاثیر خیلی زیادی رو ژانرهای مختلف موسیقی میذاره.
اما یکی از مسائلی که معمولا علاقمندان و نوازندگان سازدهنی باهاش مواجه میشن نحوه تمیز کردن این ساز هست.
این مسئله میتونه به یک مشکل بزرگ تبدیل بشه چون معمولا بخاطر قوانین بهداشتی امکان تعویض، سرویس و استرداد سازدهنی وجود نداره.
نحوه تمیز کردن سازدهنی
امروز میخوایم باهم بررسی کنیم و بفهمیم که چطور باید سازدهنی رو تمیز کنیم و نظافتش رو تامین کنیم. اگه تو هم قصد خرید سازدهنی داری و راجع به این موضوع کنجکاوی با ما همراه باش.
آیا میشه سازدهنی رو تعویض کرد؟
نحوه تمیز کردن سازدهنی
همونطور که گفتیم وقتی که یک سازدهنی که یکی از سازهای بادی هست توسط هر شخصی نواخته بشه یا از فروشگاه خارج بشه و خریداری بشه، به عنوان کالای استفاده شده در نظر گرفته میشه و خریدار اگه میخواد از خدمات خدمات گارانتی استفاده کنه فقط و فقط باید به شرکت اصلی سازنده مراجعه کنه.
دلیل واضحی که به خاطرش هارمونیکاها قابل برگشت و استرداد نیستن اینه که اون‌ها سازهایی هستن که با دمیدن هوا با دهان نواخته میشن و به همین دلیل مستعد ابتلا به میکروب هستن و بدنه اون‌ها میتونه به انواع میکروب و باکتری‌های مضر آغشته بشه.
گاهی فکر میکنیم که سازدهنیمون خراب شده و دیگه از کار افتاده اما تنها چیزی که نیاز داره یک تمیز کردن و پاکسازی درست و حسابیه.
پس بنظرتون بهتر نیست که یاد بگیریم تو خونه سازدهنی رو تمیز کنیم؟ اینطوری هم هزینه‌هامون کمتر میشه و هم عمر سازدهنی افزایش پیدا میکنه.
چرا باید سازدهنی رو تمیز کنیم؟
نحوه تمیز کردن سازدهنی
از آنجایی که سازدهنی یک ساز بادی هست که با دمیدن هوا درون این ساز به وسیله دهان نواخته میشه، نواختن این ساز در طولانی مدت میتونه کیفیت صدای سازدهنی رو کاهش بده و عمر ساز رو کوتاه‌تر کنه.
نفس انسان آلودگی‌های زیادی رو با خودش حمل میکنه که روی نی‌ها، صفحات داخلی و شانه باقی میمونه. بدن هر فردی منحصر بفرد و متفاوته و سطوح مختلفی از قند و سایر مواد شیمیایی در بزاق دهان وجود داره.
این آلاینده‌ها همراه با هر آلودگی دیگه‌ای که ممکنه از خوردن یا نوشیدن به وجود اومده باشه در سازدهنی جمع میشن و روی اجزای مختلف هارمونیکا یا سازدهنی میشینه.
بدیهی هست که هرگونه تجمع روی نی ها و صفحه‌های سازدهنی باعث تغییر نت و صدای سازدهنی میشه. این باکتری‌ها بیشتر روی صفحه‌های سازدهنی جمع میشن و از این جهت نت سازدهنی رو خراب میکنه.
این باکتری‌ها درخشندگی سازدهنی رو از بین میبره، ذرات غذا، مو و پرزهای داخل جیب اغلب بین صفحه‌ها و نی‌های سازدهنی گیر میکنن و در عملکرد سازدهنی تاثیر میذاره.
تمیز کردن دقیق سازدهنی در فواصل زمانی منظم به جلوگیری از خوردگی و حفظ سازدهنی شما کمک می کنه و عمر اون رو افزایش می ده.
تازه از نظر زیبایی شناسی هم تمیز کردن مکرر حفره‌های شانه و سطوح بیرونی صفحات پوششی سازدهنی، ساز شما رو از نظر ظاهری هم زیبا نگه می‌داره.
با چی سازدهنی رو تمیز کنیم؟
نحوه تمیز کردن سازدهنی
شستشوی دوره‌ای هارمونیکا هایی که دارای شانه پلاستیکی هستن در آب معمولی برای تمیز نگه داشتن اون‌ها خیلی مفیده.
برای تمیز کردن بهتر سازدهنی، این مواد پیشنهادی به راحتی در دسترس هستن:
- الکل ایزوپروپیل
- بطری اسپری کوچک
- پارچه بدون پرز
- برس کوچک
چطور سازدهنی رو تمیز کنیم؟
مراحل تمیز کردن سازدهنی به این شکل هستن:
- تمیز کردن صفحات رویی ساز: به هردو طرف الکل اسپری کن و با دقت صفحات و سطوح داخلی و خارجی رو پارچه پاک کن.
- تمیز کردن نی‌های داخل ساز: برای تمیز کردن نی‌ها ترجیحا از یک پارچه بدون پرز استفاده کن. از برس برای تمیز کردن نی استفاده نکن زیرا ممکن است برس بین نی ها گیر کنه و به ساز آسیب بزنه.
- تمیز کردن شانه ساز: الکل رو روی شانه ساز اسپری کن و بعد از برس گرد کوچک برای تمیز کردن سوراخ ها و محفظه ها استفاده کن. بعد نوبت به این میرسه که با یک پارچه خشکش کنی.
ولی کلا به دو روش میتونی سازدهنی رو تمیز کنی:
شستن با آب
نحوه تمیز کردن سازدهنی
این فرآیند باید بخشی از روال منظم تمیز کردن ساز شما باشه چون هم ساده و سریع هست و به کنترل جمع شدن بزاق دهات در سازدهنی کمک میکنه.
اول سازدهنی رو با آب ولرم بشور و بعد با دست به زیر سازدهنی بکوب تا آب‌های باقی مونده در ساز از اون خارج بشن حواست باشه که دهانه ساز رو، رو به زمین نگهداری بعد ساز رو کنار بذار تا کاملا خشک بشه.
نکته قابل توجه راجع به این روش شستن سازدهنی اینه که این روش شستشو فقط برای سازدهنی هایی که با شانه‌های پلاستیکی، آلیاژی و یا به شدت مهر و موم و محکم‌کاری شده کاربرد داره.
سازدهنی‌هایی که با آب بندی محدود یا بدون آب بندی نباید تحت این روش شستشو قرار بگیرن، این مدل سازدهنی‌ها باید با یک برس نرم و خشک تمیز بشن.
گرد و خاک‌گیری کلی
نحوه تمیز کردن سازدهنی
این فرآیند بیشتر از شستشو با آب درگیری داره زمان بیشتری میبره و در این روش باید اجزای سازدهنی کاملا از هم جدا بشن.
البته لازم نیست که زود زود اینجوری سازدهنیت رو تمیز کنی همین که هر چند ماه به این روش سازدهنی رو تمیز کنی کافیه.
اول پیچ‌های نگهدارنده صفحه پوشش رو با پیچ گوشتی مناسب باز کن. اینها رو در جایی امن نگهداری کن. صفحات پوشش رو با اسپری الکل و یک پارچه تمیز پاک کن.
صفحات نی داخلی رو حدود 30 دقیقه در محلول آب ولرم و چند قطره سرکه یا اسید سیتریک خیس کن.
در حالی که صفحات نی دارن خیس میخورن، شانه فلزی یا پلاستیکی ساز خودت رو با صابون و آب ولرم بشور و هرگونه رسوب در ساز رو با یک برس نرم پاک کن. اگر سازدهنی شما شانه چوبی داره از آب یا صابون استفاده نکن، فقط از برس خشک برای تمیز کردن اون استفاده کن.
وقتی که صفحات داخلی نی به مدت کافی خیس خوردن، اون‌ها رو با یک مسواک نرم یا وسیله‌ای مشابه بشور ولی مطمئن شو که حرکت دست شما روی نی ها در طول باشه نه در عرض. حالا با آب بشورش و بعد خشکش کن.
حالا همه اجزا رو کاملا خشک کن و دوباره اجزا رو سر هم کن، مطمئن شو که پیچ‌ها رو به اندازه کافی سفت کرده باشی اما نه اونقدر محکم که خطر آسیب زدن به ساز به وجود بیاد.
چند نکته مهم درباره تمیز کردن سازدهنی
نحوه تمیز کردن سازدهنی
حواست باشه که سازدهنی یک ساز فوق‌العاده ظریفه و موقع تمیز کردن ساز باید خیلی دقت کنی وگرنه ممکنه سازت رو برای همیشه نابود کنی.
قبل از جدا کردن قطعات سازدهنی، الکل رو روی هر دو صفحه پوشش سازدهنی اسپری کن و با یک پارچه بدون پرز پاکش کن.
حالا وقتش رسیده که با استفاده از ابزار مناسب قطعات سازدهنی رو از هم جدا کنی. به آرومی دو صفحه رویی سازدهنی رو از هم جدا کن.
وقتی که صفحات رویی ساز رو برداشتی، خیلی مهمه که با نی‌های داخل ساز که حالا در معرض دید قرار گرفتن خیلی خیلی با احتیاط کار کنی چون فوق‌العاده ظریف و شکننده هستن. پس حواست باشه که به جایی گیر نکنن یا خراب نشن.
خلاصه کلام
برعکس سازهایی مثل گیتار که تمیز نکردنش آسیب چندانی بهش نمیزنه، سازدهنی‌ها ذاتا نیازمند رسیدگی و تمیزکاری مکرر و پی در پی هستن.
سازدهنی یا هارمونیکا با وجود اینکه نیازمند مراقبت نسبتا زیادیه اما در دسته خوش صداترین سازهای موجود در دنیای موسیقی قرار میگیره و در هر ژانری که فکرش رو بکنی میتونه استفاده بشه.
قیمت سازدهنی متغیره و در هر رنج قیمتی میتونی سازدهنی پیدا کنی و با توجه به نیازهات بهترین و باکیفیت‌ترین سازدهنی رو با هر بودجه‌ای که داری از دلشاد موزیک خریداری کنی.
